Σεβασμιώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Κρήτης κύριε Εἰρηναῖε, μετά τῶν περί ὑμᾶς Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν, τῶν συγκροτούντων τήν Ἱεράν Ἐπαρχιακήν Σύνοδον τῆς Ἁγιωτάτης Ἡμιαυτονόμου Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, πάντες τιμιώτατοι καί προσφιλέστατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί καί συλλειτουργοί,

Ἐξοχώτατε κύριε Περιφερειάρχα Κρήτης καί αἱ λοιπαί τοπικαί πολιτικαί καί στρατιωτικαί ἀρχαί τῆς μεγαλονήσου καί τῆς πρωτευούσης αὐτῆς πόλεως τοῦ Ἡρακλείου,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες ὀφφικιάλιοι τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας,

Εὐλαβέστατοι κληρικοί,

Λαέ  τῆς Κρήτης, περιούσιε καί ἠγαπημένε τῷ Κυρίῳ,

Ὁ Στρατηλάτης Ἅγιος Μηνᾶς, ὁ πολιοῦχος τοῦ Ἡρακλείου, ὁ “φοβερός καί ἔφιππος” προστάτης τῆς Κρήτης, συνεκάλεσεν ἡμᾶς καί ὁλόκληρον τήν συνεορτάζουσαν Κρήτην πρός εὐωχίαν καί εὐφροσύνην πνευματικήν, ὥστε, ἀναμιμνῃσκόμενοι, οἱ Κρῇτες καί πάντες οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, τά παθήματα καί τάς νίκας ἀνά τούς αἰῶνας τῶν Ἁγίων καί τῶν πατέρων μας, νά παραδειγματιζώμεθα ἀπό τήν ἀρετήν, τήν μαρτυρίαν, τό μαρτύριον καί τούς ἀγῶνας των, καί νά εὑρίσκωμεν ὑπομονήν καί καρτερίαν εἰς τάς δυσκολίας καί τάς περιστάσεις τῶν συγχρόνων καιρῶν, καί, ἐν τέλει, νά λαμβάνωμεν πάντοτε καί ἐν παντί, διά δόξης καί εὐφημίας, διά θλίψεων καί πειρασμῶν, τήν χάριν καί τόν ἔλεον τοῦ Θεοῦ.

Ἑορτή, λοιπόν, φαιδρά καί πανήγυρις λαμπρά ἀνέτειλε καί ἐφέτος διά τήν Κρήτην ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ, τοῦ ὁποίου ἡ βιοτή καί ἡ πολιτεία προσιδιάζει πρός τήν μαρτυρίαν τῆς Κρήτης, καί τό φρόνημα, τήν Ὀρθοδοξίαν καί Ὀρθοπραξίαν τῶν Κρῃτῶν, πρός τά παθήματα καί  τούς ἀγῶνας των, ἀπό τῶν Μινωϊκῶν χρόνων καί μέχρι σήμερον, πρός ὅλην τήν ἱστορίαν της, εἰς τήν ὁποίαν ἰδιαιτέραν θέσιν κατέχουν οἱ εἴκοσιν αἰῶνες τῆς γαλουχήσεως τῶν Κρητικῶν γενεῶν εἰς τήν Ὀρθόδοξον Πίστιν καί Ζωήν. Βίοι παράλληλοι, ἐπιτραπήτω ἡ ἔκφρασις, ὁ βίος καί ἡ μαρτυρική πολιτεία τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ καί ἡ μαρτυρική πορεία τῆς Κρήτης, ὅπως θά ἠδύνατο πᾶς πιστός καί βιωματικός γνώστης εἰς βάθος τῶν τῆς Κρήτης πραγμάτων νά ὁμολογήσῃ καί νά διακηρύξῃ, στεντορείᾳ τῇ φωνῇ, ἐπί τούτῳ καί διά τοῦτο.

Ὁ Ἱερός Ἄμβων τοῦ Μητροπολιτικοῦ τούτου Ἱεροῦ Ναοῦ, τοῦ παλλαδίου τῆς Κρήτης ὁλοκλήρου, ἀπό τοῦ ὁποίου προφρόνως καί τιμητικῶς ἠθελήσατε, Σεβασμιώτατε καί πολυσέβαστε Ἀρχιεπίσκοπε Κρήτης κύριε Εἰρηναῖε, νά ἀπευθύνῃ σήμερον λόγον ἀγαθόν, λόγον καρδιακόν, λόγον οἰκοδομῆς, ὁ ἐνώπιόν σας καί ἐνώπιον τοῦ Κρητικοῦ Λαοῦ, ἐν φόβῳ Θεοῦ ἱστάμενος καί ὑπεραγαπῶν καί θαυμάζων τήν Κρήτην καί τούς Κρῇτας, Μητροπολίτης Σμύρνης, περιορίζεται ἁπλῶς εἰς τήν ἔκφρασιν  αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας  καί τῆς ὁμολογίας τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ καί τῶν Ἁγίων τῆς νήσου σας, ὡς αὗται βιοῦνται καί διακηρύττονται ἐν Κρήτῃ καί ἀπ’ αὐτῆς πρός τήν οἰκουμένην ἅπασαν ἀπ’ ἀρχῆς καί μέχρι τῶν ἐσχάτων τούτων χρόνων.

Ἡ δέ ἐμπειρία καί ἡ ὁμολογία αὗται θά ἠδύναντο νά περιορισθοῦν εἰς δύο μόνον λέξεις:  εἰς τόν ἡρωϊσμόν  καί εἰς τήν ἁγιότητα.  Ἐάν δέ ὁ τιμώμενος Ἅγιος Μηνᾶς ἐπέδειξεν ἀνδρείαν στρατιώτου τοῦ Χριστοῦ καί  ἐνίκησε καί καυστῆρας καί πῦρ καί τριβόλους τοῦ ἀθέου ποτέ ἡγεμονίσκου Ἀργυρίσκου ἐκεῖ εἰς τό Κοτυαῖον τῆς Φρυγίας, τήν σημερινήν Κιουτάχειαν, ἡ Κρήτη καί οἱ Κρῇτες, κατά μίμησιν τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, ἐστάθησαν, ἐνώπιον ἡγεμονίσκων καί τυραννίσκων καί κατακτητῶν ἀνά τήν ἱστορίαν, εἰς τάς θλίψεις καί εἰς τάς ἐπιδρομάς ἀλλοτρίων φυλῶν καί λαῶν, ἐστάθησαν, λέγομεν,  ἑδραῖοι καί ἀκλόνητοι, μέ θάρρος καί παρρησίαν, ὁμολογοῦντες Χριστόν ἐσταυρωμένον καί ἀναστάντα. Εἰς πάσας δέ τάς περιστάσεις, ἐπέδειξαν τήν ἰδίαν ἀνδρείαν καί τόν ἴδιον ἡρωϊσμόν, ἔχοντες πάντοτε προστάτιδα εἰς τούς ποικιλωνύμους ἀνά τούς αἰῶνας ἀγῶνας καί τάς ἀγωνίας τήν, ἐν μαρτυρίῳ καί μαρτυρίᾳ πάντοτε, πεῖραν μακράν ἔχουσαν τοπικήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Κρήτης, τούς γενναίους τό φρόνημα καί τήν ἀλκήν πίστεως Ἱεράρχας, τούς ἁπλοῦς κληρικούς της καί τούς νυχθημερόν ἀγρυπνοῦντας ἐπί τήν ἔπαλξιν τῆς  προσευχῆς μοναχούς της, καί, ἐπί πᾶσι, τό ἀθάνατον καί ἀλιπόψυχον  Κρητικόν φρόνημα. Διά τοῦτο καί μόνον, ἡ Κρήτη καί οἱ κατοικοί της κατέκτησαν  καί ἔφθασαν τόν ἄφθαστον διαιωνίζοντα ὕμνον τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἐλευθερίας καί τῆς προασπίσεως τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως ἀπό τῆς παντοειδοῦς λύμης καί νοθεύσεως, τῆς ἀπό τῶν κατακτητῶν καί τῶν ἐσχάτως ἐπιδιωκόντων τήν ὀθνείαν ἀλλοίωσιν διαφόρων ρευμάτων τῆς συγχρόνου πειρασμικῆς ἐποχῆς.

Ἡ Κρητική γῆ, γεμάτη ἀπό “ὀστέα συντετριμμένα” καί  “ἀπό σάρκας πού ταπεινώθηκαν εἰς τό διηνεκές” κατά τήν πάλην διά τό δίκαιον, διά τήν ἐλευθερίαν καί διά τήν ἀλήθειαν, διά τήν Ὀρθοδοξίαν μας, διά τό Γένος μας, δυναστεύει  σήμερον καί τήν μνήμην καί τάς αἰσθήσεις μας. Καί ἡμεῖς γευόμεθα “τό νερό τῶν ἱδρώτων καί τῶν δακρύων της…”, τῆς ἀνδρείας της καί τῆς πίστεώς της, πού δέν εἶναι μόνον γεῦσις, ἀλλά  ἀποτελεῖ καί διαχρονικόν παράδειγμα καί ὑπόδειγμα διά τάς ἐπερχομένας γενεάς τοῦ ἱεροῦ τούτου τόπου ἀλλά καί τοῦ κόσμου παντός.

Αὐτῆς τῆς ἀνδρείας τῆς Κρήτης καί τῶν Κρῃτῶν στρατηλάτης καί ἐμπνευστής ὑπάρχει ὁ Ἅγιος Μηνᾶς, ἡ ὁποία δέν  ἦτο -καί δέν εἶναι- μία  ἰδέα καί παρόρμησις στιγμῆς, πού ὁδηγεῖ συνήθως εἰς κάποιον τέλος, μαρτυρικόν ἤ ἡρωϊκόν, ἀλλά συνιστᾷ τήν παράδοσιν καί τήν ταυτότητά της.  Ἡ Ἀποστολική αὕτη Μεγαλόνησος καί οἱ εὐκλεεῖς γόνοι της, σεῖς οἱ Κρῇτες ἀδελφοί, εἶσθε οἱ ἀνθοί, οἱ ὁποῖοι οὐδέποτε ἐπικαλεῖσθε πρός τούς ἔξω τό ἄρωμά σας, τό μυστικόν εὐῶδες ἄρωμά σας. Μόνον ὅταν κάποιος δοκιμάσῃ νά κόψῃ αὐτούς τούς ἀνθούς, τότε αὐτοί -σεῖς- σκορπᾶτε “ἀκόμη πιό ἀφειδώλευτα καί ἐξ ὁλοκλήρου ἀνιδιοτελῶς” τό ἄρωμά σας πρός πάντας: ἄρωμα θυσίας καί προσφορᾶς Ἀρχιερέων, ἱερέων, μοναχῶν, μοναζουσῶν καί ἁπλῶν πιστῶν, ὅπως ἐκείνης τῆς ἁπλοϊκῆς Κρητικῆς γραίας Μάννας, ἐκεῖ εἰς τάς παρυφάς τοῦ Ψηλορείτη, ἡ ὁποία, ὅταν τό 1941 φόβος καί σκλαβιά ἠπείλουν τήν νῆσον καί τόν λαόν της, ἔστελλεν ἑκουσίως τόν λεβέντην της -ὅπως ἄλλωστε ὅλες οἱ Κρητικές μάννες-, εἰς τήν μάχην, διά νά πολεμήσῃ μέ τήν εὐχήν καί παραγγελίαν της:  “διά τόν Χριστόν μας, διά τόν Σταυρόν μας,  διά τό Νησί μας, δι’αὐτό πού εἴμαστε, παιδί μου, οἱ Κρῇτες”.

Τήν Ὀρθόδοξον Κρητικήν ψυχήν ὅμως, τήν ἀφωσιωμένην εἰς τόν ἀληθινόν καί ζῶντα καί σωτῆρα Θεόν, πέραν τῆς ἀνδρείας εἰς τούς ποικίλους σταυρούς καί  εἰς τά πάθη  τήν διακρίνει καί ἕνας διαφορετικός τῶν ἄλλων πολιτισμός, ἕνας ἄλλος τρόπος, ἕνα  ἕτερον νόημα ὑπάρξεως καί συνυπάρξεως τέχνης, λατρείας, ἤθους, ποιότητος: Εἶναι ὁ τρόπος  τῆς ἀγάπης,  τόν ὁποῖον οἱ Κρῇτες βιώνετε ἀληθινά, διακηρύττοντες ὅτι “ἄν εἰς τόν κόσμον τά πιό πολλά ἐγκλήματα ἔγιναν ἀπό ἔλλειψιν ἀγάπης” ἡ Κρήτη “ἀπό περίσσειαν ἀγάπης” ἐπηγγέλθη πρός ὅλους ἀγάπην μόνον ἀγάπην καί εἰρήνην καί εὐδοκίαν. Ἡ παράδοσις αὐτή  εἶναι συγχρόνως καί τό γνώρισμά σας. Ἡ παράδοσις αὐτή ὑπῆρξε -καί εἶναι πάντοτε- “ἐν θεωρίαις πρακτική, ἐν πράξεσι θεολόγος, ἐν ἀσκήσει διδακτική, Ὀρθοδοξίας στύλος, τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό ἑδραίωμα”. Αὐτήν τήν βεβαιότητα καί καύχησιν σᾶς κομίζω ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου ἡ κατασκευάσασα τόν κόσμον Σοφία καί Δύναμις τοῦ Θεοῦ ἔπηξε τό Ἱερόν Κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας, διά νά φωτίζῃ καί νά λάμπῃ ἐσαεί τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ.

Ἀδελφοί μου Κρῇτες,

Ὁ Ἅγιος Μηνᾶς τιμᾶται σήμερον εἰς τόν περικαλλῆ τοῦτον Ναόν του, ὅπου ἱερουργεῖται ἀπό αἰῶνος καί πλέον τό ἀνεξιχνίαστον μυστήριον τῆς Ὀρθοδόξου Κρήτης, ἡ ὁποία οὐδέποτε “ἐδέχθη συμβιβασμό σέ ὅ,τι ἀφορᾷ τό φῶς καί τό τραγούδι”, τάς ἀξίας της. Ὁ λαός της, εἶσθε συνεχιστής μορφῶν, αἱ ὁποῖαι ἐν δόξῃ καί τιμῇ ἤθλησαν καί ἐστεφάνωσαν ἑαυτάς, κυρίως ὅμως ἐστεφανώθησαν ὑπό τῆς κοινῆς καί ἑαυτῆς ἑκάστη συνειδήσεως, “ἧς οὐδέν βιαιότερον ἐν κόσμῳ”, ὡς θά ἔλεγε καί σήμερον ὁ ἰδικός σας καί ἰδικός μας, ὡς ἐλθών ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, Ἅγιος Ἀνδρέας, ὁ Κρήτης.

Τό μήνυμα τοῦ πολιούχου σας  Ἁγίου Μηνᾶ, τοῦ πρωτοστάτου καί ἐμπνευστοῦ σας εἶναι πλέον ἤ ἐπίκαιρον κατά τήν σύγχρονον ἐποχήν μας,  κατά τήν ὁποίαν διακυβεύονται τά ἱερά καί τά ὅσιά μας, τό ἦθος τοῦ λαοῦ μας, τό ὁποῖον ἐδῶ εἰς τήν Κρήτην παραμένει ἐσαεί φῶς  ἀναλλοίωτον καί τραγούδι καί κελάιδησμα ἁγιότητος καί ἀνδρείας -σωματικῆς καί ψυχικῆς-. Σήμερον, ἀκούονται πολλαί σειρῆνες καί εἰς αὐτήν ταύτην τήν Ὀρθόδοξον Ἑλλάδα, ἠχοῦσαι ἄσματα κενά καί ξένα πρός τήν παράδοσίν μας. Ἐπιχειρεῖται “νίκη ἀκόμη καί ἐπ’ αὐτῶν τῶν ὅρων τῆς φύσεως”, “μεταλλαγή τῆς φυσικῆς χρήσεως”, “παράδοσις εἰς ἀδόκιμον νοῦν ποιεῖν τά μή καθήκοντα”, διά νά ἐπαναλάβῃ ὁ Ἱερός Ἄμβων τόν πάντοτε ἐπίκαιρον λόγον Παύλου τοῦ Ἀποστόλου πρός τούς Ρωμαίους. Προβάλλονται τά “πάθη τῆς ἀτιμίας” ὡς “ὅρος ζωῆς”, “μεταλλάσσεται ἡ ἀλήθεια εἰς τό ψεῦδος”, τό ὁποῖον ἐφευρίσκεται διά νά δικαιολογήσῃ τά ἀναιτιολόγητα.

Ἐνώπιον τῆς Βαβέλ ταύτης τῆς συγχύσεως καί τῆς τραγικῆς παρακμῆς  τῶν ἀξιῶν καί τῶν κριτηρίων καί τῶν προτεραιοτήτων τῆς συγχρόνου κοινωνίας μας, ἔρχεται σήμερον ἀπό τούς αἰῶνας, ἀπό τήν παραδοσιακήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολήν, τό ἐπίκαιρον μήνυμα  τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, τό ὁποῖον ἰδιαιτέρως ὑπογραμμίζεται καί διακηρύττεται σήμερον ἀπό τοῦ πρώτου Ἄμβωνος τῆς Ὀρθοδόξου Κρήτης. Καί τό μήνυμα  αὐτό εἶναι ἡ ἀληθής πραγματικότης τῆς ζωῆς, ἡ ὁποία  εἶναι τό μαρτύριον καί ἡ μαρτυρία ὑπέρ  καί  διά τήν ἀλήθειαν, τήν ὁποίαν καί χθές καί σήμερον καί εἰς τό διηνεκές διακηρύττει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας. Εἶναι ὁ ἐμπτυσμός καί ἡ περιφρόνησις τῶν παντός εἴδους εἰδώλων: τῶν εἰδώλων τῶν ψευδῶν καί ἀνυπάρκτων Θεῶν, κατά τήν ἐποχήν τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, σήμερον δέ τῶν εἰδώλων τῶν συγχρόνων ψευδῶν Θεῶν τούς ὁποίους προσκυνοῦμεν εἰς τό ὄνομα τοῦ οὕτω καλουμένου ἐκσυγχρονισμοῦ, τοῦ νεωτερισμοῦ καί μετανεωτερισμοῦ, τῆς ὑλόφρονος διαθέσεως καί ἀφιλανθρώπου πρός τόν πάσχοντα πλησίον διαθέσεως ἡ ὁποία ἀκούει εἰς τό παράγγελμα “καθελῶ μου τάς ἀποθήκας καί μείζονας τούτων οἰκοδομήσω”, τῆς φιληδονίας καί τῆς σαρκολατρείας, τῆς νομιμοποιήσεως τῆς ἁμαρτίας καί τῆς προβολῆς μάλιστα αὐτῆς ἐν ὀνόματι μιᾶς “ἀνεκτικότητος” -ἡ ὁποία ἀνεκτικότης, εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, ἐπιβάλλεται ὅπως ἐπιδεικνύηται πρός τόν πεπτωκότα, ἐν προσευχῇ διά τήν μετάνοιαν καί ἀνάνηψιν αὐτοῦ ἐν Χριστῷ, ἐπ’ οὐδενί ὅμως λόγῳ ἔναντι αὐτῆς ταύτης τῆς ἁμαρτίας-. Εἶναι τό μήνυμα αὐτό, τέλος, ἡ ἐπιστράτευσίς ὅλων μας εἰς τήν ἀλήθειαν, ἡ ὁποία νικᾷ τάς παντοίας ἀνθρωπίνους ἐπινοήσεις καί στεφανοῦται πάντοτε ἀπό στέφανον ἀρετῆς, πολλάκις ἀκάνθινον, πάντοτε ὅμως στέφανον φωτεινόν, ὡς ἐκεῖνον πού περιβάλλει τό πρόσωπον τοῦ τιμωμένου  Ἁγίου μας.

Τήν ἀλήθειαν αὐτήν καί τόν στέφανον αὐτόν τόν φωτεινόν, ἐδιδάχθητε καί ἐνεκολπώθητε, ἀδελφοί Κρῆτες, διά Παύλου τοῦ Ἀποστόλου, τοῦ διελθόντος ἀπό τῶν Καλῶν Λιμένων τῆς Μεγαλονήσου, καί ἐγκαταστήσαντος τόν μαθητήν του, πρῶτον Ἐπίσκοπον τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης,  διά τοῦ ὁποίου “ἐπεφάνη”  καί εἰς τήν νῆσον σας “ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις”, παιδεύουσα ἔκτοτε τήν Κρήτην  “δικαίως καί εὐσεβῶς ζῆν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι”, ἀπεκδεχομένην “τήν μακαρίαν ἐλπίδα καί ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ” (πρβλ. Τίτ. 2,11-12).

Καί ἔκτοτε, ἡ Κρήτη τῆς λαϊκῆς μούσης τοῦ “πότε θά κάνῃ ξαστεριά…” καί τῆς μαρτυρίας Μηνᾶ τοῦ Στρατηλάτου καί μεγαλομάρτυρος, παραμένει ἡ ζύμη  τοῦ Ὀρθοδόξου Γένους μας, ἡ ὁποία μέ τάς ἀρετάς της παραμένει  ἡ ἰδία, ἄνευ ἐπισκιάσματος τροπῆς τινος ἀπό τῆς παραδόσεώς της. Καί ἀποδεικνύει ἑαυτήν, ἐν ἀληθείᾳ, σύγχρονον στρατηλάτην καί μεγαλομάρτυρα καί δεικνύει, διά τῶν ἐμπνευσμένων καί θεοτερπῶν ἀποφάσεων τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς συντεταγμένης καί κατά πάγκοινον ὁμολογίαν εὐθυπλοούσης Ἡμιαυτονόμου Ἐκκλησίας της,  τήν ὁδόν, ἡ ὁποία ὡς ἄλλη ζύμη θά εὐαγγελίζηται καί θά ζυμώνῃ ὅλον τό φύραμα, καθαίρουσα αὐτό ἀπό ὀθνείας ἐπιβουλάς καί μεταβολάς, αἱ ὁποῖαι, διά τόν λεγόμενον ἐκσυγχρονισμόν καί τήν συμπορείαν  μετ’  ἄλλων δῆθεν προοδευσάντων λαῶν, ἐπιχειρεῖται νά ἐπιβληθοῦν καί εἰς ἡμᾶς ὑπό ἀλλοτρίων, ἐπιβουλευομένων καί τόν νόμον καί τόν τόπον τόν ἅγιον.

Σεβασμιώτατοι ἅγιε Κρήτης καί ἅγιοι ἀδελφοί καί συλλειτουργοί θεόφρονες, συνεχισταί τῆς μαρτυρίας, τῆς ἀνδρείας  καί τῆς προσφορᾶς ἁγίων ἀγωνιστῶν Ἱεραρχῶν,

Προερχόμενος ἀπό τῆς ἕδρας τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, τῆς ἀεί ἐσταυρωμένης, ἡ ὁποία λιτανεύει ἀνά τάς διόδους καί τριόδους τοῦ Διπλοφαναρίου καί τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ Καταστένου, τοῦ Βοσπόρου τοῦ Θρᾳκικοῦ καί τῶν Κυανέων,  ἀλλά καί ἐν ἁπάσῃ τῇ δεσποτείᾳ Κυρίου, ἀπό τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς καί τῶν Ἑπτά Ἐκκλησιῶν τῆς Φρικτῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ εὐαγγελιστοῦ τῆς ἀγάπης, ἐκ τῶν ὁποίων τήν τά δευτερεῖα τῶν Ἑπτά Λυχνιῶν κατέχουσαν Ἐκκλησίαν τῆς Σμύρνης ἐτάχθην νά διαποιμάνω, μέχρι καί τοῦ Νέου Κόσμου καί τῆς Αὐστραλίας καί τῆς Εὐρώπης, λιτανεύει, λέγω, τήν Ὀρθόδοξον πίστιν καί ἀλήθειαν, ἦλθον εἰς τήν Κρήτην ταπεινός προσκυνητής τοῦ μεγαλείου καί τῆς ἀφθίτου δόξης της. Καί σᾶς μεταφέρω τό μήνυμα,  ὅτι μόνον ἐν τῷ Χριστῷ καί ἐν τῇ διδασκαλίᾳ Του καί ἐν τῇ τηρήσει τῶν ἐντολῶν Του διά τῆς ἄρσεως τοῦ Σταυροῦ Του, διά τῆς πορείας πρός τόν Γολγοθᾶν  καί συγχρόνως τῆς συμπορείας μετά τοῦ ἀοράτου Θεοῦ  πρός Ἐμμαούς, εἶναι δυνατόν νά ἐπιζήσωμεν καί νά μεγαλουργήσωμεν, ὅπως οἱ πατέρες μας. Μαζί μέ τό μήνυμα αὐτό, ὑπομιμνήσκω πρός ἐμαυτόν καί πρός πάντας τούς ἐθέλοντας εὐσεβῶς ζῆν Ὀρθοδόξους Κρῇτας ὅτι οὐδέν δικαίωμα ἔχομεν νά εἴμεθα ὀλιγώτερον γενναῖοι ἀπό τούς προγόνους μας, οἱ ὁποῖοι ἀποστολικῶς μᾶς παρέδωκαν τήν Ὀρθόδοξον Πίστιν καί Παράδοσιν καί ἐγαλούχησαν πάσας τάς πρό ἡμῶν γενεάς καί ἡμᾶς, μέ τά νάματά των, ὥστε νά εὐημερῶμεν ἐν εἰρήνῃ καί ἐν ἐλευθερίᾳ, ἀξίας κατακτηθείσας μέ θυσίας καί μέ μαρτύρια.

Ἦλθον, Σεβασμιώτατε ἅγιε Κρήτης, ἀνταποκριθείς εἰς τήν ἰδικήν σας ἀγαπητικήν πρόσκλησιν διά νά προσκυνήσω τόν Ἅγιον Μηνᾶν, ἀλλά καί τά παθήματα καί τά μαρτύρια καί τάς μαρτυρίας διαχρονικῶς τῆς Κρήτης. Νά  μοιρασθῶ μαζί σας τούς κοινούς ἀγῶνας μας, ἀλλά καί τά ἐπιτεύγματά σας, πού εἶναι ἐπιτεύγματα ζωῆς.  Καί, τέλος, διά νά διακηρύξω μαζί σας, ὅτι ἡ πλήρως συντεταγμένη καί καρποφοροῦσα καρπόν πολύν, καρπόν ἀνόθευτον, καρπόν ἀληθινόν, Ἀποστολική Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, ἡ γνησία ἐν πᾶσι καί κατά πάντα καί διά πάντα ἀνεδανδράς τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὑπό τήν συνετήν καί μεμαρτυρημένως Ἁγιοπνευματικήν ποδηγεσίαν σας, Σεβασμιώτατε καί πολιέ Ἀρχιεπίσκοπε ἅγιε Κρήτης κύριε Εἰρηναῖε, καί τῇ συνεργείᾳ καί τῇ πολλῇ συνέσει ὅλων ὑμῶν, Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἱεράρχαι τῆς Κρήτης,  συνεχίζει τήν πορείαν της, μιμουμένη κατά πάντα τήν Μητέρα της Ἐκκλησίαν, τό Οἰκουμενικόν μας Πατριαρχεῖον, τήν Ἐκκλησίαν τῶν Χρυσοστόμων καί τῶν Φωτίων, τήν κάθεδραν Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, τήν Ἐκκλησίαν πλειάδος μαρτύρων καί ὁμολογητῶν τῆς Πίστεως, τήν Ἐκκλησίαν εἰς τήν κληρουχίαν τῆς ὁποίας ἤνθισεν ὁ Ἡσυχασμός, ἀρχέγονος κοιτίς τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε τό Ἁγιοφάραγγον, κατά τήν μαρτυρίαν Γρηγορίου τοῦ Σιναίτου καί τοῦ μαθητοῦ αὐτοῦ Γερασίμου τοῦ Εὐβοέως.

Συνεχίζει, ἐπαναλαμβάνει ἡ φωνή τοῦ Ἱεροῦ Ἄμβωνος, ἡ Ἀποστολική Ἐκκλησία τῆς Κρήτης,   τήν ἀνιδιοτελῆ ταύτην πορείαν της εἰς σωτηρίαν. Πορείαν πείσμονος ἐμμονῆς εἰς τά ἀρχαῖα ἤθη καί τήν μοναδικήν μας παράδοσιν, αἱ ὁποῖαι ἀνέδειξαν τόν τόπον σας ἱερόν, ἅγιον, χάριν ἀποπνέοντα καί φῶς, “παρ’ ᾧ τόπῳ οὐκ ἔνι παραλλαγή ἤ τροπῆς ἀποσκίασμα”. Διά τοῦτο καί ἀποτελεῖ ἡ Κρήτη τό κατ’ ἐξοχήν ἑδραίωμα τοῦ Ἱεροῦ τῆς Ὀρθοδοξίας Κέντρου καί τοῦ Γένους μας, τοῦ ὁποίου Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ σεπτοῦ Προκαθημένου του, τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου τοῦ Γένους κυρίου Βαρθολομαίου μεταφέρω τόν ἀδελφικόν μέν ἀσπασμόν Αὐτοῦ πρός τήν σεβασμίαν καί σεπτήν Ἱεραρχίαν τῆς Νήσου, μέ προεξάρχουσαν τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα, ἅγιε Κρήτης, τάς ἁγίας δέ εὐχάς καί τήν ἀκοίμητον Πατριαρχικήν δέησιν ἐνώπιον τῆς Εἰκόνος τῆς Παμμακαρίστου πρό σᾶς πάντας,  φιλέορτοι ἀδελφοί Κρῇτες.

Ἀδελφοί, ὡς ἄλλοι καλοί στρατηλάται τῆς ἀμωμήτου Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας, ἔχετε καί ἔχομεν χρέος νά συνεχίσωμεν αὐτήν τήν πορείαν.  Καλούμεθα οἱ πάντες ὑπό τῆς ἱστορίας καί τοῦ χρέους νά ἱστάμεθα καλῶς καί μετά φόβου ἐνώπιον  τοῦ μυστηρίου  τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ἔχοντες ὁδηγόν καί πυξίδα πλεύσεως τήν πατρῷαν εὐσέβειαν.

Ἄς κρατῶμεν, λοιπόν, τάς παραδόσεις τῶν πατέρων καί τῶν προγόνων μας  καί ἄς εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θά εἶναι ἀληθῶς ἡ χάρις, ἡ ἀγάπη καί ἡ κοινωνία τῆς Κρήτης καί τῶν Κρῃτῶν μετά τῶν ἐκτός τῆς ἱερᾶς ταύτης παρεμβολῆς, διδάσκουσαι καί παραδειγματίζουσαι ὡς αἱ μόναι δυνάμεναι νά ὁδηγοῦν πάντοτε τήν Κρήτην εἰς τήν δόξαν τήν ἄφθιτον, ἡ ὁποία ὑπερβαίνει καί τόν Ψηλορείτην καί τά Λευκά Ὄρη, καί ὅλα τά μήκη  τῆς γῆς καί τό πλάτος τοῦ οὐρανοῦ. Καί Αὕτη εἶναι ἡ Ὁρθόδοξος Πίστις μας ἡ νικήσασα τόν κόσμον, ἡ σώζουσα καί ὁδηγοῦσα εἰς τήν αἰωνιότητα, ἡ ταυτιζομένη μέ τόν ἄπειρον Θεόν. Αὐτῷ ἡ δόξα καί τό κράτος καί ἡ τιμή καί ἡ προσκύνησις ἐν τῇ μεγάλῃ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, ἐν τῷ πανασπίλῳ τούτῳ τεμένει τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, καί ἐν ταῖς καρδίαις  τῶν Ὀρθοδόξων Κρῃτῶν πιστῶν νῦν καί εἰς τούς αἰῶνας ἀναλλοίωτος.  Ἀμήν.