Σεβασμιώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Κρήτης κύριε Εἰρηναῖε, Προέδρε τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς ἐν Κρήτῃ Ἠμιαυτονόμου ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας,

Σεβασμιώτατοι συναδελφοί ἐν Χριστῷ Ἱεράρχαι,

Εὐλαβέστατοι πρεσβύτεροι καί διάκονοι τῶν Μυστηρίων τοῦ Θεοῦ,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας,

Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες τοῦ τόπου,

Ἀγαπητοί καί λίαν προσφιλέστατοι πᾶσιν ἡμῖν Σοφία καί Ἰωάννη καί Νικόλαε, ἥ τε σύζυγος καί τιμία συνοδῖτις ἄχρι τῆς χθές εἰς τόν παρόντα ἀνάντη καί μάταιον βίον τοῦ ἐκλιπόντος καί τά τέκνα αὐτοῦ,

Ἀδελφοί ἐν Κυρίῳ,

Θλιβόμενοι μέν κατά τό ἀνθρώπινον, λυπούμενοι δ’ οὐχί ὥσπερ οἱ λοιποί οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα (πρβλ. Α΄ Θεσ. δ΄ 13)ἀλλά ὡς ἔχοντες τήν ἐλπίδα ἡμῶν ἐπί τόν Κύριον ἕως οὗ οἰκτειρῆσαι ἡμᾶς, συνήλθομεν σήμερον εἰς τόν Ἱερόν τοῦτον Ναόν διά νά προπέμψωμεν εἰς τήν αἰωνιότητα ἕν μέλος τῆς τοπικῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας, τόν ἀγαπητόν μας Σπυρίδωνα Λιονάκην, Ἄρχοντα Νομοφύλακα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπάρξαντα.

Εἴθισται ἐκ παλαιοῦ παρ’ ἡμῖν ὅπως εἰς τοιαύτας περιστάσεις, ὡς ἡ παροῦσα, νά ἀπαγγέλλωμεν λόγους ἐπαινετικούς διά τόν ἐκλιπόντα καί τούς οἰκείους αὐτοῦ, ἐξαίροντες τήν προσωπικότητα αὐτοῦ, ἀποπειρώμενοι τοιουτοτρόπως ἀφ’ ἑνός μέν νά παραμυθήσωμεν τούς περιλειπομένους  συγγενεῖς καί κατιόντας αὐτοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ νά προβάλωμεν, ἔν τισιν ὑπερβαλλόντως, τήν οἱανδήτινα προσφοράν αὐτοῦ. Ἐπιτραπήτω ἡμῖν ὅπως μή πράξωμεν τοῦτο. Καί τοῦτο διότι ὁμιλοῦμεν ἐνώπιον κάλλιον ἡμῶν εἰδότων τόν ἐπί γῆς βίον καί τήν πολιτείαν τοῦ ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν κειμένου τιμίου νεκροῦ.

Ἄς ἐπιτραπῇ, ὅμως, εἰς τόν ὁμιλοῦντα νά ὁμιλήσῃ διαπιστωτικῶς ἐπί συγκεκριμένων γεγονότων καί πτυχῶν τοῦ βίου τοῦ ἐκλιπόντος, καί τοῦτο οὐχί πρός ἔπαινον καί ὠφέλειαν αὐτοῦ, οὗτος πλέον ἐν χειρί καί κρίσει Θεοῦ, καθώς ὁ ἀποθανών δεδικαίωται ἀπό τῆς ἁμαρτίας (Ρωμ. ς΄ 7-8), ὡς μή δυνάμενος πλέον ἁμαρτῆσαι ἤ ἀγαθοποιῆσαι, ἀλλά πρός ὄφελος πάντων ἡμῶν τῶν εἰσέτι μελῶν τῆς στρατευομένης Ἐκκλησίας καί ἐλπιζόντων -ἤ ὀρθώτερον εἰπεῖν θά ἔδει ἵνα ἐλπίζωμεν- ὅπως καταστῶμεν μέλη τῆς θριαμβευούσης Ἐκκλησίας.

Διά τόν μόλις πρό ὀλίγων ὡρῶν καταλιπόντα τήν ματαιότητα τοῦ βίου τούτου καί μεταστάντα, προσευχητικῶς ἐλπίζομεν, ἀπό τῶν λυπηροτέρων ἐπί τά χρηστότερα καί θυμηδέστερα, ἔνθα ἀνάπαυσις καί χαρά, πιστεύομεν ὅτι ἁρμόζει τό παλαιοδιαθηκικόν “τήν καρδίαν αὐτοῦ ἐπέδωκεν ὀρθρίσαι πρός Κύριον, τόν ποιήσαντα αὐτόν, καί ἔναντι Ὑψίστου ἐδεήθη καί ἤνοιξε τό στόμα αὐτοῦ ἐν προσευχῇ” (πρβλ. Σοφ. Σειράχ, λθ΄, 5). Καί λέγομεν τοῦτο μετά λόγου γνώσεως καί ἐξ ἰδίας ἐμπειρίας ὡς ἐκ τῆς προσωπικῆς τακτικῆς, ἄν καί ἐκ τοῦ μακρόθεν, μετά τοῦ ἐκλιπόντος ἀναστροφῆς καί συνεργασίας πρός χειρισμόν καί ἐπίλυσιν σημαντικῶν διά τήν Ἐκκλησίαν ζητημάτων, ἐπ’ ἀναφορᾷ καί ἐντός τοῦ πλαισίου τῶν ἁρμοδίων ὀργάνων καί διαδικασιῶν.

Ὁ ἀείμνηστος Σπυρίδων Λιονάκης, νομικός, δέν ἠκολούθησε τό παράδειγμα τοῦ νομικοῦ τῆς Καινῆς Διαθήκης ὁ ὁποῖος προσῆλθε πρός Κύριον ἵνα πειράξῃ Αὐτόν, εἰπών “Κύριε, τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω” (πρβλ. Λουκ., ι΄ 25), ἀλλά ἀπό πρωΐας, ὡς προανεφέρθη, ἔστρεφε τά ὅμματα τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος πρός Κύριον καί προσηύχετο πρός Αὐτόν ὑπέρ τῆς σωτηρίας τῆς ψυχῆς καί τοῦ φωτισμοῦ αὐτοῦ εἰς τήν διαχείρισιν τῶν ἀνατιθεμένων εἰς αὐτόν ὑποθέσεων. Καί τό καταθέτομεν αὐτό δημοσίᾳ, ὑπευθύνως καί μετά λόγου γνώσεως.

Μιμούμενος τό παράδειγμα τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, δέν ἐχρησιμοποίει τό λόγιον τῶν ἀρχαίων προκατόχων του Ἀθηναίων Σοφιστῶν “τόν ἥσσονα λόγον κρείσσω ποιεῖν”, ἀλλά προσεπάθει, ὅση αὐτῷ δύναμις, νά διακονήσῃ τόν Λόγον τῆς Ἀληθείας, ποιήσας ἀναλογικήν χρῆσιν καί εἰς τόν χῶρον τῆς νομικῆς ἐπιστήμης τῆς καί ὑπό τοῦ Ἁγίου Διονυσίου ἀκολουθηθείσης εἰς τήν διατύπωσιν τῆς θεολογικῆς σκέψεως ἀποφατικῆς μεθόδου, πρός ἐφαρμογήν τοῦ ἀληθῶς νομίμου, εἰς ἀνακυψάσας εὐαισθήτους ὑποθέσεις καί ἀπαιτούσας λεπτόν, ὑπό ἁγιοπνευματικόν φωτισμόν, χειρισμόν διά νά ἀχθοῦν εἰς αἴσιον, κατά Θεόν, πέρας. Καί ἐχρησιμοποίησεν αὐτήν ὑπό τήν ἔννοιαν τῆς μή μεταθέσεως ὁρίων ἅ ἔθεντο οἱ πατέρες ἡμῶν, τιμήσας σιγῇ καί σιωπῇ παραδεδομένας ἀξίας, ἀγωνισθείς διά τήν μή ἀλλοίωσιν αὐτῶν ἐξ ὀθνείων ἐπιδράσεων, ἐργασθείς δέ διά τήν διαφύλαξιν καί κατοχύρωσίν των ἀποφατικῶς καί οὐχί διά προσεγγίσεως ἐγκοσμιοκρατικῆς καί προσκαίρου ἑρμηνευτικῆς μή ἐπιδεχομένων τοιαύτην ἑρμηνείαν παραδεδομένων, διότι ἡ τοιαύτη θά ἐζημίου. Διό καί ἡμεῖς δέν ἀναπτύσσομεν περαιτέρω τήν ἐπωφελῆ καί λυσιτελεστάτην, ὡς ἀπεδείχθη ἐκ τῶν πραγμάτων, στάσιν ζωῆς αὐτήν, ὁμιλοῦντες, ἄλλωστε, ἐνώπιον καλῶς ἐπισταμένων τοῦτο. Καί τοῦτο, διότι ὁ ἐκλιπών δέν ἐπεθύμησε δουλεῦσαι δυσί κυρίοις ἀλλά μόνῳ τῷ Θεῷ, ἀγωνισθείς ἰδιαιτέρως νά μή καταστῇ ἕτερος τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ. Πρός τοῦτο καί ἠγωνίζετο νά μεταποιήσῃ τό νομικόν αὐτοῦ γραφεῖον εἰς πνευματικήν παλαίστραν ἀσκήσεως εἰς τήν ἀρετήν, προσπαθήσας νά μετατρέψη τήν πολύωρον νομικήν ἐνασχόλησιν εἰς προσευχήν, τό δέ ἀποτέλεσμα αὐτῆς ἀφορμήν δοξολογίας τοῦ Θεοῦ. Καί εἴμεθα εἰς θέσιν νά γνωρίζωμεν, ἐκ τῆς μετ’ αὐτοῦ συνεργασίας, ὅτι τό ἐπέτυχεν, προασπισθείς ἐνώπιον τῆς ἀνθρωπίνης δικαιοσύνης τό ὄντως Δίκαιον, τό Ὡραῖον, τό Ἀληθινόν, ἀγωνισθείς ἰδιαιτέρως διά τά κανονικά δίκαια τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τήν καί νόμῳ, ἐντός τῆς ἐννόμου Ἑλληνικῆς τάξεως, κατοχύρωσιν αὐτῶν. Ἀνεδείχθη τοιουτοτρόπως εἰς φιλόθεον, θεόφιλον καί θεοκίνητον διάκονον τῆς νομικῆς ἐπιστήμης καί εἰς νομικόν διάκονον τῆς Ἠμιαυτονόμου Ἐκκλησίας Κρήτης καί τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἰς μείζονος σημασίας ὑποθέσεις, ἀφορώσας εἰς τάς ἐν Ἑλλάδι σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας καί ἁπτομένας, τάς ὑποθέσεις, τῆς θεσμικῆς ὑποστάσεως καί τῆς καταστατικῆς κατοχυρώσεως τῆς ἐν Ἑλλάδι κανονικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς κληρουχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, τῆς Μητρός Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ δέ κατοχύρωσις αὕτη ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἐπί πλέον ὁμαλοποίησιν, κατά τήν κοσμικήν νομοθεσίαν, τῆς λειτουργίας καί τήν ἔτι ἀποτελεσματικωτέραν ἐπιτέλεσιν τῆς πολυεπιπέδου καί πολυσχιδοῦς διακονίας τῶν κανονικῶν φορέων τῆς κληρουχίας ταύτης, ἀσχοληθείς, ὁ ἐκλιπών, καί μέ θέματα θρησκευτικῆς ἐκπαιδεύσεως. Καί ἔπραξε πάντα ταῦτα “διανοηθείς ἐν νόμῳ Ὑψίστου, σοφίαν πάντων ἀρχαίων ἐκζητήσας, διηγήσεις ἀνδρῶν ὀνομαστῶν συντηρήσας”, οὐδόλως δέ φεισθείς ἵνα “ἀνά μέσον μεγιστάνων ὑπηρετήσῃ καί ἔναντι ἡγουμένου ὀφθῇ” (πρβλ. Σοφ. Σειράχ, λθ΄ 1-4). Εἴμεθα βέβαιοι ὅτι Κύριος ὁ Θεός, ὁ ὀντολογικῶς νοητός Ἤλιος τῆς Δικαιοσύνης, ἀποδώσει ἑκατονταπλασίονα τόν μισθόν αὐτοῦ δι’ ὅσα ἀγαθά ἔπραξεν ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς διατηρήσεως τῆς Ἑλληνορθοδόξου ταυτότητος τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους.

Ἄν καί δέν ἐπιθυμοῦμεν νά κουράσωμεν τήν βαρυπενθοῦσαν ὁμήγυριν διά λόγων μακρῶν, θεωροῦμεν παράλειψιν νά μή καταθέσωμεν καί δημοσίως τό γεγονός ὅτι ἐπικοινωνοῦντες πάντοτε, ἰδιαιτέρως δέ κατά τά τελευταῖα τέσσαρα καί πλέον ἔτη, πρός αὐτόν ἐλάβομεν παρ’ αὐτοῦ μαθήματα ἀληθοῦς πίστεως πρός τόν Θεόν, καθώς εἴδομεν αὐτόν νά ἀντιμετωπίζῃ τήν ἐμφανισθεῖσαν εἰς αὐτόν ἀσθένειαν ἁγιοπνευματικῶς, μετά γενναίου ὀρθοδόξου φρονήματος, μετά τῆς πεποιθήσεως ὅτι καλεῖται ὅσον οὕπω νά ἐκπληρώσῃ τό κοινόν τοῦ βίου χρέος, καί ἐν δοξολογίᾳ τοῦ Παναγίου Ὀνόματος τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ διά πάντα ὅσα ἐδωρήσατο εἰς αὐτόν ὁ Κύριος, κυρίως τήν τιμίαν σύζυγον καί συνοδῖτιν τοῦ βίου του Σοφίαν, τήν δευτέραν φύλακα παρά τό προσκεφάλαιόν του ἄγγελον, ὡς ἐχαρακτήρισεν αὐτήν εἰς τόν ὁμιλοῦντα εἰς τήν μόλις πρό ὀλίγων ἡμερῶν τηλεφωνικήν μας ἐπικοινωνίαν, καί τά δύο ἐκλεκτά αὐτοῦ τέκνα Ἰωάννην καί Νικόλαον. Καί ἀντιμετώπιζε τήν ἀσθένειαν ἐπικαλούμενος πρός τοῦτο τήν βοήθειαν καί μεσιτείαν τῆς Παναγίας Ζωοδόχου Πηγῆς, τοῦ προστάτου καί ἐφόρου αὐτοῦ Ἁγίου καί τοῦ συγχρόνου Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας Πορφυρίου. Καί καταθέτομεν ἐν συνοχῇ καρδίας τήν ἐμπειρίαν ἡμῶν ταύτην πρός ὠφέλειαν καί πνευματικήν περισυλλογήν καί αὐτοκριτικήν καί αὐτοέλεγχον πάντων ἡμῶν, διότι ἄλλο τό ἀναγινώσκειν καί θεωρητικῶς ὁμιλεῖν περί τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας καί ἄλλο τό ἐμπράκτως καί ὀρθοδόξως βιοῦν, πράττειν καί ἐνεργεῖν.

Δέν ἐπιθυμοῦμεν, ὅμως, νά μακρύνωμεν ἔτι περισσότερον τόν λόγον. Ἔχοντες τήν τιμήν νά ἐκπροσωπῶμεν κατά τήν ὑψίστην αὐτήν στιγμήν τῆς πορείας τοῦ ἀγαπητοῦ μας Σπυρίδωνος Λιονάκη ἐπί τῆς μακαρίας ὁδοῦ τήν Α.Θ.Παναγιότητα, τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην κ. κ. Βαρθολομαῖον, μεταφέρομεν εἰς τήν ἐρίτιμον σύζυγον τοῦ μακαριστοῦ Σοφίαν καί τά τέκνα αὐτοῦ Ἰωάννην καί Νικόλαον τάς σεπτάς Πατριαρχικάς εὐχάς ὑπέρ ἀναπαύσεως τοῦ μακαριστοῦ συζύγου καί πατρός των ἐν χώρᾳ ζώντων, ὡς καί τήν διαβεβαίωσιν ὅτι ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός ἡμῶν Πατριάρχης θά δέηται ἀπό τοῦ Ἱεροῦ Συνθρόνου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας ὑπέρ τοῦ μακαριστοῦ Σπυρίδωνος, ὑψῶν σεπτάς ἱκέτιδας χεῖρας ὅπως ὁ Δομήτωρ τῆς Ἐκκλησίας ἀξιώσῃ αὐτόν τῆς αἰωνίου χαρᾶς ἐνώπιον τοῦ Θρόνου τοῦ Ἀρνίου, στεφανῶν αὐτόν ἀνθ’ ὧν ἔπραξεν ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας Του, ὡς ἐνσυνείδητον καί ἀγωνιζόμενον, ἐκ τῶν τάξεων τῶν λαϊκῶν, μέλος αὐτῆς. Πεποίθαμεν δέ ὅτι καί τά ἐκλεκτά αὐτοῦ τέκνα, ὡς πατρόζοντες υἱοί, θά ἀκολουθήσουν τό παράδειγμα τοῦ ἀειμνήστου πατρός των, ἀναδεικνύμενοι καί αὐτοί, ὡς οὗτος, μέλη τίμια τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς κοινωνίας. Εἴμεθα ἀπολύτως βέβαιοι πρός τοῦτο.

Καί νῦν πεφιλημένε Ἄρχων, ἀγαπητέ Σπυρίδων, πορεύου τήν μακαρίαν ὁδόν. Πικρός ὁ χωρισμός, ὁ πρόωρος. Ἰδιαιτέρως διά τούς οἰκείους σου ἀλλά καί δι’ ὅλους ἡμᾶς, τούς ἀγαπήσαντάς σε. Γλυκεῖα, ὅμως, ἡ προσμονή τῆς ἐπανασυναντήσεώς μας ὡς πολιτῶν οὐχί τοῦ προσκαίρου τούτου κόσμου, ἀλλά, γένοιτο, τῆς αἰωνίου καινῆς πόλεως! Εἴθε νά συναπογραφῶμεν μεταξύ τῶν μακαρίων ἐκείνων, τῶν ποιησάντων τάς ἐντολάς τοῦ Κυρίου “ἵνα ἔσται ἡ ἐξουσία ἡμῶν ἐπί τό ξύλον τῆς ζωῆς, καί τοῖς πυλῶσιν εἰσέλθωμεν εἰς τήν πόλιν” (πρβλ. Ἀποκ. κβ΄ 14). Ἀμήν.