Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας κύριε Παντελεῆμον,

Πατέρες, ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ρίγη συγκινήσεως καί πνευματικῆς εὐφροσύνης διαχέουν τήν καρδίαν καί τήν ψυχήν καί ὁλόκληρον τήν ὑπόστασιν τοῦ μετ’ ἀγάπης πολλῆς ἐνώπιόν σας ἀλλά καί ἐν φόβῳ ἐνώπιον τοῦ πολιούχου Ναούσης Ἁγίου Θεοφάνους ἱσταμένου ταπεινοῦ Μητροπολίτου Σμύρνης. Καταστάς οἰκονόμος τῆς Χάριτος τῆς ἀρχιερωσύνης, ἰδού ἵσταμαι ἀπόψε εἰς τόπον ἅγιον. Χῶρον ἱερόν, ἔνθα διηκόνησα τούς ἐχομένους καλῶς καί θεοτερπῶς τῶν πατρώων παραδόσεων εὐσεβεῖς Ναουσαίους. Εὑρίσκομαι εἰς τόπον μικρόν καί συγχρόνως ἀπέραντον,  γωνίαν τῆς γῆς  ἁγίαν καί συγχρόνως μεγαλοπρεπῆ  εἰς δόξαν καί τιμήν, διότι ἠγάπησε  πολύ τόν Θεόν καί ἀγαπᾶται  καί εὐλογεῖται ὑπό τοῦ Θεοῦ, διά πολλῶν μέν καί ἄλλων τεκμηρίων, ἰδιαιτέρως δέ διά τῆς θαυματουργικῆς παρουσίας τοῦ συντοπίτου σας, ἀδελφοί, πολιούχου Ναούσης Ἁγίου Θεοφάνους, τοῦ ὁποίου τήν ἀεννάως βρύουσαν ἰάματα τιμίαν Κάραν ἐντός ὀλίγου θά λιτανεύσωμεν ἐν προσευχαῖς καί δεήσεσι καί ὕμνοις καί ὠδαῖς πνευματικαῖς.

Ἠγαπήσατε πολύ τήν ἐλαχιστότητά μου, φίλοι μου Ναουσαῖοι, καί σᾶς ἠγάπησα καί σᾶς ἀγαπῶ πολύ. Διά τοῦτο, ἐπιτρέψατέ μοι, νά σᾶς ἀποκαλῶ φίλους, ὡς ποτέ ὁ Κύριός μας τούς Μαθητάς Του. Φίλους μου, διότι μέ γνωρίζετε, καί διότι -καί προσωπικῶς καυχῶμαι διά τοῦτο- σᾶς γνωρίζω κατ’ ὄνομα, καί πολλῶν καί τά βάθη τῆς καρδίας, καί σᾶς διηκόνησα ἐξ ὅλης ψυχῆς καί ἐξ ὅλης καρδίας καί ἐξ ὅλης διανοίας.  Ἐν ἀντιδόσει, λοιπόν, αἰσθημάτων γνησίων καί εἰλικρινῶν σᾶς προσφωνῶ φίλους. Καί “οὐδέν ἐστιν ἀντάλλαγμα πιστοῦ φίλου”, ὡς μαρτυρεῖ Ἰωάννης ὁ Μαυρόπους. Ἐν τῇ κοινωνίᾳ ταύτῃ τῆς φιλίας, ἡ ἀμφοτέρωθεν  συγκίνησις ἀπόψε εἶναι μεγάλη. Διότι εἶναι ἱερά. Εἶναι θεία. Καί τό θεῖον εἶναι ὑπερκόσμιον, διά τοῦτο καί ἀπρόσιτον. Δέν ἐκφράζεται. Μόνον βιοῦται.

Ὁ ἐν μέσῳ σας εὑρισκόμενος ἀπόψε ὡς ὁ ἀεί διακονῶν  καί ὑμᾶς τούς ἀλησμονήτους Ναουσαίους διά τῆς ἐκτενοῦς καί ὑπέρ ὑμῶν προσευχῆς οἰκεῖος καί φίλος καί γνωστός σας Μητροπολίτης Σμύρνης Βαρθολομαῖος, μαρτυρεῖ τῇ ἀληθείᾳ ὅτι ἡ χαρά του εἶναι πεπληρωμένη, διότι εὑρίσκεται ἀνάμεσά σας, προσευχόμενος καρδιακῶς, εὐλογῶν καί ἁγιάζων τήν πανήγυριν καί συνεστάσίν μας ταύτην, τῆς ὁποίας ἑστιάτωρ εἶναι Θεοφάνης, ὁ εὐκλεής καί ἅγιος γόνος τῆς Ναούσης. Αἰσθάνομαι δέ ὅτι καί ἡ ἰδική σας χαρά εἶναι πεπληρωμένη ἐπί τῇ ἑορτῇ καί ἐπί τῇ ἐπανασυναντήσει μετά τοῦ γνωρίμου σας ἀδελφοῦ, τῆς ἡμετέρας ταπεινότητος, περιστοιχιζομένης, ὑπό τοῦ οἰκείου Ποιμενάρχου καί πλειάδος ἀδελφῶν  συμπρεσβυτέρων καί συνδιακόνων.

Ἐφ᾿ ᾧ, ἀδελφοί, “εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ μου πάντοτε ὑπέρ ὑμῶν ἐπί τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ τῇ δοθείσῃ ὑμῖν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὅτι ἐν παντί ἐπλουτίσθητε ἐν αὐτῷ, ἐν παντί λόγῳ καί πάσῃ γνώσει, καθώς τό μαρτύριον τοῦ Θεοῦ ἐβεβαιώθη ἐν ὑμῖν”, ἐπαναλαμβάνω ἐν δοξολογίαις  μετά τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς σας Ἐκκλησίας Ἀποστόλου Παύλου (Ρωμ. α΄, 4-6).

Ἐν συνεχείᾳ, κηρύττω μετά Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, ὅτι “βιαστῶν ἐστίν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν. Εὐαγγελικός ὁ λόγος· βίαν ἐκάλεσεν τήν τοῦ σώματος καταπόνησιν, ἥν ὑπομένουσιν ἑκουσίως οἱ τοῦ Χριστοῦ μαθηταί… ἐν τῇ φυλακῇ  πασῶν τῶν ἐντολῶν Αὐτοῦ Χριστοῦ” (Λόγος ἀσκητικός, P.G. 31, στ. 645-648).

Διά τῶν λόγων τούτων τοῦ ἱεροῦ Πατρός τῆς Καππαδοκίας περιγράφονται καί τά χαρακτηριστικά τοῦ βίου τοῦ Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ νέου, ὁ ὁποῖος ἠρνήθη εἰς ὅλην του τήν ζωήν τήν ἀνάπαυσιν τοῦ σώματος καί τό ἴδιον θέλημα καί ἐτήρησε τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ, ἀγαπῶν τόν κόσμον καί τόν κάθε ἄνθρωπον. Διά τοῦτο καί ἐδοξάσθη ὑπό τοῦ Θεοῦ μέ τό χάρισμα,  τοῦ θαυματουργεῖν μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί τοῦ ἰᾶσθαι ποικίλας νόσους, πάθη, διαθέσεις, μέχρι τοῦ σημείου ἀκόμη νά μεταβάλῃ  καί τά θηρία εἰς ἄκακα ἀρνία, ὅπως τήν ἄρκτον, ἡ ὁποία ὑπηρέτει τόν Ἅγιον, ὡς διασώζει ἡ παράδοσίς σας ἐδῶ εἰς τήν Νάουσαν.

Σεῖς ὅλοι, ἀδελφοί, ὁ λαός τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας, ὁ λαός τῆς πόλεως ταύτης, τῆς μαρτυρικῆς Ναούσης, εἶσθε λαός εὐλαβής, ἁπλοῦς καί ἐλεήμων. Γνωρίζετε νά τιμᾶτε τούς πολυπληθεῖς ἁγίους καί τά τίμια λείψανά των, διά ποικίλων τρόπων καί διά τῆς πανδήμου συμμετοχῆς σας εἰς τάς λαμπράς καί ὡραίας ἀκολουθίας, αἱ ὁποῖαι ἑνώνουν ἐμφανέστερον καί ἁπτότερον τόν οὐρανόν  μέ τήν γῆν, τούς ἁγίους μέ τούς πιστούς, τήν στρατευομένην Ἐκκλησίαν μετά τῆς θριαμβευούσης ἀεί Ἐκκλησίας τῶν πρωτοτόκων.

Ἡ σημερινή ἑορτή μεταφέρει καί τό ἄρωμα, τήν εὐωδίαν καί τό πνεῦμα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, λαμβανομένου ὑπ᾿ ὄψιν ὅτι τό Περιβόλι τῆς Παναγίας μας, τῆς ὁποίας τήν κοίμησιν καί τήν μετάστασιν μόλις πρό ὀλίγων ἡμερῶν ἑωρτάσαμεν, ἦτο ἡ πνευματική πατρίς τοῦ Ἁγίου Θεοφάνους, ὅστις ἐξεκίνησε τόν μοναχικόν βίον αὐτοῦ ἐκ τῆς ἱστορικῆς Μονῆς τῶν Ἀρχαγγέλων, τῆς περιπύστου Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Δοχειαρίου, τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Γοργοϋπηκόου. Δέν εἶναι δέ ἀσφαλῶς τυχαῖον τό γεγονός, ὅτι εἰς τό τέλος τοῦ βίου αὐτοῦ ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ἀνῳκοδόμησεν Ἱεράν Μονήν πρός τιμήν τῶν Ἀσωμάτων Δυνάμεων πλησίον τῆς πόλεώς σας, ἔνθα διῆλθε καί τά τελευταῖα ἔτη τοῦ ἐπιγείου βίου του,  καί ἀπό ὅπου, μετά τήν ἀνακομιδήν τῶν τιμίων λειψάνων αὐτοῦ, μετεφέρθη καί ἡ τιμία κάρα του, ἡ ὁποία σήμερον εὑρίσκεται εἰς τήν πόλιν σας, πηγή θαυμάτων καί ἰαμάτων δι᾿ ὅλους ὅσοι καταφεύγομεν μέ πίστιν εἰς τόν πανσθενουργόν ἐν μεσιτείαις καί ἐν θαύμασιν Ἅγιον Θεοφάνη.

Δέν εἶναι ἀσφαλῶς δυνατόν, νά περιγραφοῦν τά ἁγιάσματα καί τά θαύματα τοῦ Ἁγίου. Πόσοι ἀσθενεῖς πρόγονοί μας δέν ἐθεραπεύθησαν, προσκυνήσαντες μετά ζέσεως αὐτόν! Πόσας φοράς ὁ Ἅγιος δέν ἐπενέβη θαυμαστῶς εἰς τήν καθημερινήν ζωήν τῆς Ναούσης! Πόσας φοράς δέν ἔσωσε τήν πόλιν μας αὐτήν ἐκ θανατηφόρων ἐπιδημιῶν! Βεβαίως, ὁ ἀνθρώπινος νοῦς εἶναι πεπερασμένος καί εὐκόλως λησμονεῖ καί τήν χάριν καί τήν εὐεργεσίαν. Ἡ Νάουσα ὅμως καί οἱ Ναουσαῖοι ὡς σύνολον καί ὡς σῶμα Χριστοῦ, οὐδέποτε λησμονοῦν, διό καί ἀγαποῦν καί τιμοῦν τόν Ἅγιον Θεοφάνην, ἐπαναλαμβάνοντες τήν ἰδίαν προσευχήν του, ἐν ὥραις δοκιμασιῶν, συμφορῶν, κρίσεων, περιστάσεων καί περιπτώσεων τοῦ βίου: “ἐλθέ ὁ μόνος πρός τούς μόνους ὅτι μόνοι εἴμεθα ὅπως βλέπεις καί διαβάς ἐκ τῶν οὐρανίων θαλάμων βοήθησον ἡμᾶς, ὅτι πολλά δεινά ὑφιστάμεθα”.

Ἀδελφοί μου,

Ὅλοι μας αἰσθανόμεθα ὅτι ἀπόψε ὁ Ἅγιος Θεοφάνης εὑρίσκεται νοερῶς μαζί μας, ἀνάμεσά μας καί ἀπολαμβάνει ἐκεῖνος μέν ὁ ἀνενδεής τήν ἐγκάρδιον εὐλάβειάν μας, σεῖς δέ οἱ Ναουσαῖοι καί πάντες τήν ἀμοιβήν τῶν κόπων μας διά τῆς ἐκπληρώσεως τῶν αἰτημάτων καί τῶν πόθων μας, διά τῆς ἀνορθώσεως τῶν ἐκ τῶν πειρασμῶν τοῦ βίου συντετριμμένων ψυχῶν μας, διά τοῦ εὐαγγελισμοῦ, διά τῆς χαριτοβρύτου κάρας του, τῆς χάριτος καί τῆς ἀφθαρσίας τῆς Ἀναστάσεως, μέ τάς ὁποίας βραβεύει ὁ Κύριος τούς ἀγαπῶντας Αὐτόν. Ρύεται, κυβερνᾷ, σώζει, φυλάττει, σκέπει. Εἶναι χαρακτηριστική ἡ δέησις τοῦ Ἁγίου ὕπερθεν τῆς εἰσόδου τῆς Ἱερᾶς ἐκείνης Μονῆς τῶν Ἀρχαγγέλων: “Κάμφθητι Μητρός ἱκετηρίοις λόγοις Θεέ κραταιέ Ἄναξ, Υἱέ μου Πλαστουργέ μου, καί σῷ λαῷ παράσχου λύσιν πταισμάτων, τούς δέ ἐνθάδε μένοντας ἀσκητοτρόπως…, ρύου, κυβέρνα, φύλαττε, σκέπε“.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολίς σας, ἅγιε Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας ἔχει τήν μεγάλην εὐλογίαν νά εἶναι συμμέτοχος ἐπί εἴκοσιν αἰῶνας μιᾶς ἀνεκτιμήτου χριστιανικῆς κληρονομίας, ἀπό τούς πρώτους ἀποστολικούς χρόνους, ὅταν ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐκήρυξεν εἰς αὐτήν τόν Χριστόν καί ἐγέννησε πνευματικῶς τό πρῶτον ἀποστολικόν ποίμνιον εἰς τό πλησιόχωρον βῆμα του. Τόν Ἀπόστολον τῶν Ἐθνῶν καί τό βῆμα του αὐτό τιμᾶτε ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς εὐλογημένης ποιμαντορίας διά μηνιαίων ἐτησίων ἐκδηλώσεων.

Ἀποδεικνύετε δέ τοιουτοτρόπως, ὦ φιλέορτοι Ὀρθόδοξοι τήν πίστιν  καί τό φρόνημα Ναουσαῖοι καί Βερροιεῖς καί πᾶν τό πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ταύτης, ὅτι ἡ ζωή τῶν χριστιανῶν εἶναι μία μάχη καί μία διαρκής πάλη. Ὄχι πρός σάρκα καί αἷμα, ἀλλά  πρός τούς κοσμοκράτορας τοῦ αἰῶνος τούτου τοῦ ἀπατεῶνος. Μαχόμενοι δέ καί παλεύοντες  διά τά ὅσια καί τά ἱερά μας,  ὡς ἐκήρυξεν ὁ ἱδρυτής τῆς τοπικῆς σας Ἐκκλησίας Παῦλος ὁ Ἀπόστολος, ἀνέρχεσθε καθημερινῶς ἕως τρίτου οὐρανοῦ, βιοῦντες τό μυστήριον τοῦ θαύματος.

Διατηρεῖτε τήν παράδοσιν, ἡ ὁποία  εἶναι πλέον σήμερον ἀντιμέτωπος ὄχι μέ τάς στρατιάς τῶν ἀλλοδόξων, ὅπως ἄλλοτε, ἀλλά μέ τό ἐκκοσμικευμένον καί οὑμανιστικόν πνεῦμα τοῦ καιροῦ μας, τό ὁποῖον ἀναζητεῖ τήν ἐλευθερίαν ὄχι ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει πραγματικῶς, δηλαδή εἰς τήν ζωντανήν σχέσιν μέ τόν Θεόν, ἀλλά εἰς τήν ἀχαλίνωτον ἱκανοποίησιν τῶν παθῶν, εἰς τήν ψευδῆ καί κίβδηλον ἐλευθερίαν τῆς ἁμαρτίας, εἰς τήν ἄρσιν κάθε ἠθικοῦ περιορισμοῦ. Κρατεῖτε τήν παράδοσιν καί τάς ἀξίας σας ὡς Ὀρθόδοξοι Μακεδόνες, ἀψηφῶντες τάς σειρήνας τάς ἀπό νότου καί ἀπό βορρᾶ, τάς ἐκ δύσεως καί ἐξ ἀνατολῆς.

Εἶναι ἀπαραίτητον καί ἐπάναγκες ἀκόμη νά ἀνακαλύπτωμεν καθημερινῶς τάς ρίζας καί τήν πνευματικότητά μας, νά ἀναζητῶμεν τόν Θεόν καί νά νοσταλγῶμεν τά παλαιά ὡραῖα ἔθη καί ἔθιμά μας. Νά πίπτωμεν εἰς τά γόνατα εἰς τήν θέαν τῶν εἰκόνων, εἰς τήν θέαν τῶν τιμίων λειψάνων τῶν ἁγίων σας καί νά ἀναπέμπωμεν προσευχάς πρός αὐτούς, οἵτινες «ἠγάπησαν πολύ» τόν Θεόν, ὡς ὁ Ἅγιος Θεοφάνης ὁ νέος. Νά ἐκφράζωμεν τόν πόνον μας, τόν κάθε πόνον μας καί τό κάθε σκίρτημα τῆς καρδίας μας, καί νά ἐπικαλώμεθα ἀπό βάθους ψυχῆς τάς πρεσβείας τῆς Θεοτόκου, εἰς τήν ὁποίαν εἶναι ἀφιερωμένος ὁ Ἱερός οὗτος Ναός, καί τῶν ἁγίων, τῶν ἰδικῶν σας ἁγίων, οἱ ὁποῖοι μᾶς παρακολουθοῦν ἀπό τόν οὐρανόν καί πρεσβεύουν ὑπέρ ἡμῶν. Οὕτω πράττοντες καί ἐνεργοῦντες οἱ πάντες, θά εὑρίσκωμεν τήν πνευματικήν παραμυθίαν καί τήν εἰρήνην, τάς ὁποίας τόσον ἔχομεν οἱ πάντες ἀνάγκην  κατά τήν περίοδον ταύτην τῆς πολυεπιπέδου κρίσεως.

Ἔχοντες τήν ἀποκαραδοκίαν ταύτην καί μέ τά βιώματα καί τά αἰσθήματα αὐτά, σᾶς μεταφέρω, ἀδελφοί Ναουσαῖοι, τά μῦρα καί τά δάκρυα τῶν πατέρων μας τῶν ἐν Σμύρνῃ ἀκμασάντων ἐν μαρτυρίᾳ καί ἐν μαρτυρίῳ, ἐν σταδίῳ καί ἐν ἅρμασι καί ἐν ἵπποις, τῶν καλῶς ἀθλησάντων καί στεφανωθέντων καί νῦν  πρεσβευόντων ὑπέρ ἡμῶν ὅλων. Τῶν πατέρων μας αὐτῶν, τῶν γνωστῶν ἐκ τῆς ἱστορίας καί τῶν ὑπό τῆς λήθης καλυπτομένων πολλῶν ἀνωνύμων, ἐκλήθην ὁ ποτέ ἱερεύς σας καί νῦν λειτουργός  τῆς ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης, νά συνεχίζω τήν παρακαταθήκην, ἡ ὁποία εἶναι παρακαταθήκη ζωῆς, παρακαταθήκη μνήμης, παρακαταθήκη τιμῆς, παρακαταθήκη τοῦ ἀεί βιουμένου θαύματος τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἱεροῦ Πολυκάρπου ἀλλά καί τῆς ἀγάπης τοῦ ἐπιπεσόντος τῷ στήθει τοῦ Κυρίου Θεολόγου  καί Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, τοῦ διαχρονικῶς κηρύττοντος ὅτι ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια διά Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο, ἡ ὁποία χάρις καί ἡ ὁποία ἀλήθεια κατήργησε τόν νόμον καί  δικαιώνει μόνον διά τῆς ἀμωμήτου Ὀρθοδόξου πίστεώς μας.

Καί, τέλος, ἔχω τό προνόμιον νά μεταφέρω πρός μέν τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα, ἅγιε Βερροίας, τόν ἀδελφικόν ἀσπασμόν, πρός σᾶς δέ, φιλέορτοι Ναουσαῖοι, τόν πατρικόν χαιρετισμόν καί τήν ἁγίαν εὐλογίαν τοῦ γρηγοροῦντος καί φυλάσσοντος ἐν προσευχῇ φυλακάς ἡμέρας καί νυκτός εἰς τό Καστρομονάστηρον τοῦ Φαναρίου Οἱκουμενικοῦ μας Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, τοῦ νοερῶς εὑρισκομένου μεθ᾿ ἡμῶν κατά τήν ἱεράν αὐτήν πανήγυριν καί ἑσπερινήν πανδαισίαν.

Ὁ Ἅγιος Θεοφάνης, ὁ Ἅγιός μας, ἀγαπητοί Ναουσαῖοι,  ἐκήρυττεν, ὅτι “ἡ πενία, ἡ θλίψις καί ἡ ἀτιμία, αὗται εἰσίν οἱ στέφανοι τοῦ μοναχοῦ”. Καί προσθέτω καί τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ. Ἄς μή πτοώμεθα, λοιπόν, οὔτε τάς θλίψεις, οὔτε τήν πενίαν, οὔτε τήν ἀτιμίαν τοῦ κόσμου τούτου. Ὅλων τούτων ἡ ὑπέρκειται ἡ χάρις, ἡ ὁποία ἐπεφάνη σωτήριος πᾶσι διά τοῦ κλεινοῦ τοῦ Κυρίου Ἁγίου Θεοφάνους, τοῦ ὁσίου προστάτου τῆς Ναούσης. Ἀμήν.