Σεβασμιώτατε Μητροπολῖτα Νέας Σμύρνης καὶ προσφιλέστατε ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ ἐν Χριστῷ κύριε Συμεών,

Πατέρες, ἀδελφοὶ καὶ ἀδελφαὶ ἐν Χριστῷ,

Ἐν πρώτοις, ἐπιτραπήτω μοι, ἅπαξ ἔτι νὰ ἐκφράσω τὰ διακατέχοντα τὴν ἐλαχιστότητὰ μου αἰσθήματα βαθείας συγκινήσεως καὶ χαρᾶς ἀνεκφράστου, διότι εὑρίσκομαι καὶ τὴν ἑσπέραν μαζί σας, Σεβασμιώτατε, εἰς τὸ Ἱερὸν τοῦτο Σέβασμα τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς, τὴν ὁποίαν τιμᾷ δι᾿ ὁρατῶν καὶ ἀοράτων πᾶσα ἡ Ἀσία (πρβλ. Πράξ. ιθ΄ 27) μάλιστα δὲ ἡ λαχοῦσα μοι Ἐπαρχία, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Σμύρνης, διὰ τὸ ποτὲ κλεΐζεσθαι αὐτὴν διὰ τοῦ περικαλλεστάτου ὁμωνύμου της Ναοῦ, τοῦ παραδοθέντος εἰς τὸ «παμφάγον πῦρ», καθ᾿ ἃ ἐγράφη ἐν ἐκθέσει ὑπὸ τοῦ τότε ἀρχιδιακόνου Σμύρνης Βασιλείου, σήμερον δὲ διὰ τοῦ πενιχροτάτου Ναΐσκου τῆς Ἁγίας, ἐν τῷ ὁποίῳ ἀναπέμπονται προσευχαὶ καὶ δεήσεις ὑπὲρ τοῦ κόσμου παντός.

Τὴν συγκίνησιν τοῦ ὁμιλοῦντος ἐπαυξάνει ἔτι περαιτέρω ἡ κατανυκτικὴ ἀτμόσφαιρα τῆς ἑσπέρας ταύτης, κατὰ τὴν ὁποίαν, κατόπιν τῆς πρόφρονος ἀδελφικῆς παρακλήσεώς σας, Σεβασμιώτατε, θὰ προσπαθήσῃ ὁ ἐνώπιόν σας ἱστάμενος ἐλάχιστος ἐν Ἱεράρχαις νὰ ἀπευθύνῃ λόγους οἰκοδομῆς καὶ νὰ μοιρασθῇ βιώματα αὐτοῦ ἐκ τῆς ἐντρυφήσεως αὐτοῦ, ἀσφαλῶς ὄχι εἰς βάθος, εἰς τὸ «Ψαλτήριον» τοῦ Δαυῒδ καὶ ἐκ τῆς ἐμπειρίας ἐκ τῆς ταπεινῆς κληρικῆς διακονίας αὐτοῦ.

Πρὶν ὅμως εἰσέλθω εἰς τὸ κεντρικὸν θέμα τῆς ἀποψινῆς μου ὁμιλίας, πρὸς οἰκοδομὴν ὅλων ὅσων συνηθροίσθημεν εἰς προσευχητικὴν ἐπικοινωνίαν καὶ κοινωνίαν, θὰ ἤθελον νὰ ἐπισημάνω τὴν Πατερικὴν ρῆσιν περὶ τοῦ τί ἐστι «Ψαλτήριον» καὶ τί εἶναι «Ψαλμός»: «Ψαλμός» δὲ «γαλήνη ψυχῶν, βραβευτὴς εἰρήνης, […] ἕνωσις διεστώτων, […] δαιμόνων φυγαδευτήριον, τῆς τῶν Ἀγγέλων βοηθείας ἐπαγωγή˙ ὅπλον ἐν φόβοις νυκτερινοῖς, ἀνάπαυσις κόπων ἡμερινῶν, νηπίοις ἀσφάλεια, ἀκμάζουσιν ἐγκαλλώπισμα, πρεσβυτέροις παρηγορία, γυναιξὶ κόσμος ἁρμοδιώτατος, […] προκοπτόντων αὔξησις, τελειουμένων στήριγμα, Ἐκκλησίας φωνή». Καὶ περαιτέρω, ὁ Ψαλμὸς «τὰς ἑορτὰς φαιδρύνει, […] τὴν κατὰ Θεὸν λύπην δημιουργεῖ». Ὁ Ψαλμὸς «καὶ ἐκ λιθίνης καρδίας δάκρυον ἐκκαλεῖται». Ψαλμὸς «τὸ τῶν Ἀγγέλων ἔργον, τὸ οὐράνιον πολίτευμα, τὸ πνευματικὸν θυμίαμα», ὡς ἀποφαίνεται θεοπνεύστως ὁ φωστὴρ τῆς Καππαδοκίας Μέγας Βασίλειος (Εἰς τὸν P.G. 29Β, 212-13).

Ὁ συγγραφεὺς τοῦ ἱεροῦ Ψαλτηρίου εἶναι, ὡς γνωστόν, ὁ προφήτης καὶ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραὴλ Δαυίδ, ὁ ὁποῖος ὡς «ἄνθρωπος σάρκα φορῶν» καὶ αὐτὸς καὶ «τὸν κόσμον οἰκῶν» ἡμάρτησε πολὺ κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς ζωῆς του, ἐπόνεσε πολύ, μετενόησεν, ὅμως, καὶ ὡς ἀπαύγασμα τῆς μετανοούσης ψυχῆς του, Θείῳ Πνεύματι κινούμενος, μᾶς παρέδωκε τὸ πρὸ Χριστοῦ τοῦτο εὐαγγέλιον τῆς μετανοίας, ὡς χαρακτηρίζεται ὑπὸ τῆς θεοκινήτου Πατερικῆς γλώσσης. Τὸ Ψαλτήριον ἀποτελεῖ ἔργον κρίσεως καὶ κριτικῆς˙ ὁμολογίαν καὶ ἀποκάλυψιν τῶν κεκρυμμένων˙ ἐξομολόγησιν, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ εἰς συναίσθησιν τῆς ματαιότητος τῶν ἐγκοσμίων καὶ εἰς διαλογισμὸν «τί ἐστιν ἄνθρωπος ὅτι ματαιότητι ὁμοιώθη»˙ μετὰ λυγμῶν καὶ δακρύων προσευχὴν «γνώρισόν μοι τὰς ἡμέρας….» καὶ πρόσθεσόν μοι «χρόνους ζωῆς» πρὸς μετάνοιαν.

Γενικῶς ὁ Προφητάναξ Δαυῒδ ἀναφέρεται εἰς ὅλην τὴν πορείαν τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς. Τοῦ πιστοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος ἁμαρτάνει καὶ μετανοεῖ, πίπτει εἰς τὴν ἁμαρτίαν καὶ ἀνίσταται, συνέρχεται. Κατανύγεται καὶ ἀνέρχεται ὁ νοῦς του πρὸς τὰ ἄνω, τὰ ὑπερκόσμια. Εἶναι τὸ Ἱερὸν Ψαλτήριον «ψυχῆς ὥρα», κάθε ψαλμὸς δὲ «μέρος ἀρετῆς», «ταλανισμὸς ἑαυτοῦ», «ἀνάβλεψις εἰς τὸν οὐρανόν», «ὥρα εὐχῆς». Οἱ χαρακτηρισμοὶ οὗτοι (τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου) ἀποδίδουν εἰς τοὺς Ψαλμοὺς τὸ πραγματικὸν νόημα, τὴν ἀλήθειαν τῆς ζωῆς, ἡ ὁποία εἶναι μία διαρκὴς κρίσις τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, τοῦ κόσμου τούτου. Συγχρόνως καὶ κριτικὴ τῆς ἰδίας τῆς ἐπιγείου ζωῆς καὶ τῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου, ἐπ᾿ ἀναφορᾷ πάντοτε πρὸς τὴν τελικὴν κρίσιν τοῦ Θεοῦ.

Ἐπίκαιρον δὲ ἡγοῦμαι, Σεβασμιώτατε ἅγιε Νέας Σμύρνης, ὡς ἐκ τούτου, νὰ ἀναφερθῶ κατὰ τὴν παροῦσαν ἑσπέραν, ἔχων ὑπ᾿ ὄψει, ὅτι κατὰ τὴν σύγχρονον ἐποχὴν πολλῆς λόγος γίνεται περὶ «κρίσεως» καὶ περὶ «κρίσεων» γενικῶς, νὰ ἀναφερθῶ εἰς τὴν πραγματικότητα τῆς κρίσεως τοῦ κόσμου καὶ τῆς κρίσεως τοῦ Θεοῦ, ἀφορμὴν λαμβάνων ἐκ τῆς σημασιολογικῆς ἀναφορᾶς ὡρισμένων στίχων τοῦ Ψαλμοῦ 106, ἐν συνδυασμῷ πρὸς τὴν ὅλην Βίβλον τῶν Ψαλμῶν: «Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτούς, καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτοὺς καὶ ὡδήγησεν αὐτοὺς εἰς ὁδὸν εὐθεῖαν […] ὅτι ἐχόρτασε ψυχὴν κενὴν καὶ πεινῶσαν ἐνέπλησεν ἀγαθῶν» (Ψαλμ. 106, 6-9).

Οἱ στίχοι αὐτοὶ μαρτυροῦν δύο βασικὰ στοιχεῖα τῆς ζωῆς τῶν πιστῶν, τότε τῶν Ἰσραηλιτῶν καὶ σήμερον ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, μὲ ἰδιαιτέραν μάλιστα ἐπικαιρότητα διὰ τὰς ἡμέρας τὰς ὁποίας διερχόμεθα εἰς τὴν εὐλογημένην Ἑλλάδα ἀλλὰ καὶ εἰς ὁλόκληρον τὸν κόσμον.

Τὸ πρῶτον στοιχεῖον εἶναι ἡ κραυγὴ τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν Θεόν. Κραυγὴ θλίψεως καὶ ἀνάγκης. Κραυγὴ πόνου καὶ ἀγωνίας. Κραυγὴ στερήσεως τροφῆς καὶ κενότητος ψυχῆς.

Πόσας φορὰς ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἀτομικῶς καὶ συλλογικῶς εὑρισκόμεθα ἀληθῶς εἰς ἀναλόγους καταστάσεις! Εἰς καταστάσεις θλίψεως καὶ ἀνάγκης. Εἰς καταστάσεις στερήσεως ἀγαθῶν καὶ ψυχικῆς ἀθυμίας καὶ ἀτολμίας καὶ φόβου. Ὅταν διανύωμεν περιόδους πλησμονῆς καὶ εὐημερίας, λησμονοῦμεν συχνάκις τὸν Θεόν. Ἐπαναπαυόμεθα εἰς ὅσα ἔχομεν καὶ εἰς ὅ,τι εἴμεθα. Ὅταν ὅμως μᾶς ἐπισκέπτωνται θλίψεις καὶ στενοχωρίαι καὶ ἀνάγκαι καὶ περιστάσεις τῆς ζωῆς, τότε ἐνθυμούμεθα τὴν «ἀνωτέραν δύναμιν», τὸν Θεόν.

Αὐτὴ εἶναι ἡ ὀντολογικὴ κατάστασις τοῦ ἀνθρώπου κάθε ἐποχῆς, ὅπως μαρτυρεῖ καὶ ὁ Προφήτης Ἠσαΐας: «Κύριε, ἐν θλίψει ἐμνήσθην σου» (Ἠσ. 26, 16). Ἀποκαλοῦμεν -καὶ εἶναι- Κύριον τὸν Θεόν μας, συγχρόνως ὅμως Τὸν θέλομεν ὑπηρέτην μας καὶ Τὸν ἀναζητοῦμεν καὶ Τὸν ἐπικαλούμεθα μόνον ὅταν εὑρισκόμεθα ἐνώπιον τοῦ κόσμου τούτου καὶ τῶν ἀρχόντων του, τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν θλίψεων, ἀδύναμοι, ἀνίσχυροι καὶ ἀνασφαλεῖς.

Παρὰ ταῦτα Ἐκεῖνος, ὁ Χριστός, ὁ ἀληθινὸς Θεός μας, ὡς πολυέλεος καὶ πολυεύσπλαγχνος, ὁ τοὺς δικαίους ἀγαπῶν καὶ τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐλεῶν, μᾶς ἀκούει καὶ ἔρχεται νὰ θεραπεύσῃ τὰς ἀνάγκας μας, οἰκονομῶν, καὶ εἰς τὴν περίστασιν ταύτην, τὸ συμφέρον τῆς ψυχῆς μας. Ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, ἀρχικῶς ὁ περιούσιος λαὸς τοῦ Ἰσραὴλ διὰ τοῦ Ψαλτηρίου, καὶ τὸ πλήρωμα τῶν αἰώνων, οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί, διὰ τοῦ Ψαλτηρίου τοῦ Δαυῒδ καὶ τοῦ Μεγάλου Κανόνος τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης, ἀκολουθοῦμεν τὴν ἰδίαν πορείαν. Ἐπικαλούμεθα τὸν Κύριον καὶ Τὸν παρακαλοῦμεν νὰ μᾶς λυτρώσῃ ἀπὸ τὰς θλίψεις καὶ ἀπὸ τὰς πάσης φύσεως ἀνάγκας μας: «Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτοὺς καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς». Ἡμεῖς, βεβαίως, οἱ Χριστιανοὶ ἔχομεν ἤδη λάβει τὴν λύτρωσίν μας ὑπὸ τοῦ καὶ διὰ τοῦ Χριστοῦ. Ἔχομεν ἤδη λάβει τὴν αἰωνίαν λύτρωσίν μας διὰ τῆς δωρεᾶς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ἐκ νεκρῶν. Δι᾿ αὐτὸ καὶ δὲν πρέπει νὰ περιοριζώμεθα μόνον εἰς αἰτήματα ἀπαλλαγῆς ἐκ τῶν θλίψεων καὶ τῶν ἀναγκῶν μας, αἱ ὁποῖαι εἶναι πάντοτε περιστασιακαί, ἔρχονται καὶ παρέρχονται, λησμονοῦνται καὶ ἀνανεώνονται, λόγῳ τῆς πτώσεως τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ἕνεκα τῆς ὁποίας «ἐν τῷ ἱδρῶτι τοῦ προσώπου μας», «ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ» ἐσθίομεν τὸν ἄρτον πρὸς συντήρησίν μας ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ. Ὀφείλομεν ἐν τῇ πραγματικότητι νὰ δοξολογῶμεν τὸν Θεὸν διὰ τὰ πάντα: διὰ τὰς εὐεργεσίας Του, «ὑπὲρ ὧν ἴσμεν καὶ ὧν οὐκ ἴσμεν τῶν φανερῶν καὶ ἀφανῶν», ἀλλὰ καὶ νὰ ὑπομένωμεν μετὰ χαρᾶς, ὑπομονῆς καὶ ἐλπίδος τὰς δυσκολίας, τὰς ὁποίας Ἐκεῖνος ἐπιτρέπει νὰ μᾶς ἐπισκέπτωνται, ὥστε νὰ γινώμεθα μέτοχοι καὶ μιμηταὶ τῶν παθημάτων Του, μέχρις ὅτου καταντήσωμεν, κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος Αὐτοῦ (πρβλ. Ἐφεσ. δ΄ 13).

Ὑπάρχει ὅμως καὶ μία ἑτέρα περίπτωσις εὐτελεστέρα αὐτῆς καὶ χαρακτηρίζει ἰδιαιτέρως τὴν σύγχρονον κοινωνίαν, τὸν σημερινὸν ἄνθρωπον, ἴσως καὶ πολλοὺς ἐξ ἡμῶν. Εἶναι ἡ περίπτωσις, κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ ἄνθρωπος λησμονεῖ τελείως τὸν πλάσαντα αὐτὸν ἐκ τοῦ χοὸς Θεὸν καὶ πιστεύει ὅτι μόνος του, μὲ τὴν δύναμιν καὶ μὲ τὴν ὑπὸ τοῦ Κυρίου δοθεῖσαν ἐξουσίαν του ἐπὶ πάντων τῶν κτισμάτων τῆς γῆς, ἄνευ τῆς ἐπικλήσεως καὶ τῆς βοηθείας τοῦ «πανταχοῦ παρόντος καὶ τὰ πάντα πληροῦντος», δύναται νὰ νικήσῃ τὴν ζωὴν καὶ νὰ εὕρῃ τὸ νόημα τῆς ὑπάρξεώς του.

Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας πιστεύει ὅτι διῆλθε τὴν ἀνώριμον περίοδον τῆς ἱστορίας του καὶ προὐχώρησε πλέον εἰς τὴν ὡριμότητα τῆς «μετὰ Θεὸν» ἐποχῆς. Θαμπωμένος ἐκ τῶν κατακτήσεων τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνολογίας κρίνει ἀφρόνως ὅτι εἶναι αὐτάρκης καὶ δὲν χρειάζεται τίποτε ἄλλον πέραν τοῦ «ἐγώ» του, τοῦ ἑαυτοῦ του: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ἔχεις πολλὰ ἀγαθά. Φᾶε, πίε, εὐφραίνου». Λησμονεῖ τὸ «σύ», τὸν πλησίον. Τοιουτοτρόπως «ἀνοίγει τάφον» καὶ θάπτει τὴν ἐντὸς αὐτοῦ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καὶ ἐγκαταλείπει τὴν ψυχήν του «κενὴν καὶ πεινῶσαν».

Ἡ κενὴ καὶ πεινῶσα ψυχὴ ὅμως δὲν δύναται νὰ ἱκανοποιηθῇ καὶ νὰ εἰρηνεύσῃ ἐὰν δὲν ἀνανήψῃ, ἐὰν δὲν ἐπιστρέψῃ καὶ ἐὰν δὲν στραφῇ πρὸς τὸ ἀρχέτυπόν της: «Καὶ ἐκέκραξαν πρὸς Κύριον ἐν τῷ θλίβεσθαι αὐτοὺς καὶ ἐκ τῶν ἀναγκῶν αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς», μαρτυρεῖ ὁ «πολὺ δοξασθεὶς» κατὰ τὴν ἐπίγειον ζωήν του καὶ «πολὺ ἁμαρτήσας», καὶ ἐν συναισθήσει ἐλθὼν καὶ συντριβῇ καὶ κατανύξει καρδίας «μετανοήσας πολύ», κατὰ τὸν σήμερον τιμώμενον Ἅγιον Γρηγόριον τὸν Παλαμᾶν, Προφήτης Δαυίδ.

Μόνον ὁ Θεὸς δύναται νὰ μᾶς χορτάσῃ μὲ τὴν Χάριν καὶ τὴν ἀγάπην Του καὶ νὰ μᾶς ξεκουράζῃ ψυχικῶς καὶ σωματικῶς μὲ τὴν ἰδικήν Του παραδείσιον χαράν, τὴν ὁποίαν μᾶς χαρίζει μὲ τὸ νὰ μᾶς ἀποκαλῇ φίλους του, ἐὰν βεβαίως ἀγάπην ἔχωμεν πρὸς ἀλλήλους.

Ἡ οἰκονομικὴ κρίσις, ἀδελφοί, τὴν ὁποίαν ἀντιμετωπίζομεν σήμερον εἰς τὴν εὐλογημένην Ἑλλάδα, ἀλλὰ καὶ γενικῶς εἰς τὴν παγκόσμιον κοινότητα, εἶναι ἀσφαλῶς ἐπιφανειακή. Κρίνεται δηλαδὴ εἰς τὴν ἐπιφάνειαν τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Ἡ αἰτία καὶ ἡ δυναμικὴ τῆς κρίσεως αὐτῆς εἶναι βαθυτέρα. Πρὶν ἢ ἐκδηλωθῇ ἡ κρίσις εἰς τὸ ἐπίπεδον καὶ εἰς τὴν πτυχὴν τῆς οἰκονομίας, ἀντιμετωπίσθησαν καὶ ἀντιμετωπίζονται κρίσεις πολλαὶ εἰς ἕτερα σπουδαιότερα καὶ πλέον ζωτικὰ ἐπίπεδα˙ τὸ πολιτικόν, τὸ κοινωνικόν, τὸ ἠθικόν, τὸ πνευματικόν, κ.ἄ.. Αἱ διαδοχικαὶ ὅμως αὐταὶ κρίσεις παρέρχονται ἀπαρατήρητοι ὑπὸ πολλῶν, ἐπιστημόνων, ἐξουσιῶν, ἀλλὰ καὶ μεμονωμένων πνευματικῶν ἀνθρώπων, ἢ ἀκόμη καὶ ἐξυμνοῦνται ὡς προοδευτικὰ καὶ ἐκσυγχρονιστικὰ φαινόμενα ὑπὸ ἐνίων πιστευόντων μόνον εἰς τὴν ὕλην καὶ εἰς τὴν δοτὴν ἀπὸ Θεοῦ ἀνθρωπίνην δύναμιν καὶ κυριαρχίαν ἐπὶ τῆς κτίσεως.

Ὅταν ὅμως ὁ κόσμος καὶ ὁ ἄνθρωπος, ὁ πιστὸς Ὀρθόδοξος λαός μας ἐδῶ εἰς τὴν Ἑλλάδα, αἰσθάνεται τὴν ψυχήν του «κενὴν καὶ πεινῶσαν», ὅταν χρεωκοπεῖ πνευματικῶς καὶ οἰκονομικῶς, τότε βλέπει ὄχι «ἐν ἐσόπτρῳ» ὕλης, ἀλλὰ «πρόσωπον πρὸς πρόσωπον», ἐμπειρικῶς καὶ δυναμικῶς, ὅτι «ἀπώλεσε τὸ ἀρχαῖον κάλλος», τὸ κάλλος τῆς ψυχῆς του. Τότε συναισθάνεται τὴν κρίσιν του. Διαπιστώνει τὰ μεγάλα λάθη εἰς τὰ ὁποῖα περιέπεσεν. Αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκην ριζικῆς μεταβολῆς, ἀλλαγῆς. Κατανοεῖ ὅτι πρέπει νὰ δημιουργήσῃ νέους προσανατολισμούς. Διαπιστώνει ὅτι τὸ «πολίτευμα αὐτοῦ ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει» καὶ ὅτι «οὐκ ἔχει ὧδε», εἰς τὴν ὕλην, «μένουσαν πόλιν», καὶ ἐπιζητεῖ «τὴν μέλλουσαν πόλιν», τὴν χαριζομένην μόνον μὲ τὸ ἔλεος, μὲ τὴν βοήθειαν καὶ μὲ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ.

Ὁμιλοῦμεν κατὰ τὰ τελευταῖα 8 ἔτη, ἐδῶ εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἑλλάδα, συνεχῶς περὶ οἰκονομικῆς κρίσεως καὶ λησμονοῦμεν ὅτι, ἐδῶ εἰς τὸν τόπον μας, φονεύονται καθημερινῶς δεκάδες χιλιάδες ἀθώων παιδίων, προτοῦ ἀκόμη ἴδουν τὸ φῶς τῆς ζωῆς. Διερωτᾶται ὁ γνήσιος πιστός, ὁ Ὀρθόδοξος χριστιανός, ὁ φόνος ἀθώων ὑπάρξεων εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπισπάσῃ τὸ ἔλεος καὶ τὴν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ;

Πολὺς λόγος ἀκόμη γίνεται σήμερον διὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα, διὰ τὰ δικαιώματα τῆς γυναικός, τοῦ παιδιοῦ, τοῦ ἀνθρώπου γενικῶς. Διερωτᾶταί τις ὅμως, ἡ καταπάτησις καὶ καταστρατήγησις τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, τῶν θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν, τῆς ἀμφισβητήσεως ἐν πολλοῖς τῆς ἐλευθερίας πίστεως καὶ τοῦ φρονήματος τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ πάσχοντος, τοῦ θλιβομένου, τοῦ ταλαιπωρουμένου, δὲν ἀποτελοῦν ὡς τόσας κρίσεις τῆς ζωῆς, δὲν ἀποτελοῦν «κρίσεις τοῦ κόσμου» τούτου, αἱ ὁποῖαι κρίσεις ὁδηγοῦν εἰς τὴν καταπάτησιν ὄχι μόνον τοῦ δεκαλόγου τῶν ἐντολῶν τοῦ δοθέντος διὰ Μωϋσέως ὑπὸ τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ὁποῖον δεκάλογον ἐπικαλεῖται ἐν πάσῃ ἀναφορᾷ του εἰς τὸ Ψαλτήριον ὁ Προφήτης Δαυίδ, ἀλλ᾿ αὐτοῦ τούτου τοῦ Εὐαγγελίου τῆς Χάριτος, τοῦ δοθέντος εἰς ἡμᾶς διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν; Διὰ νὰ μῆ ἀναφερθῶμεν εἰς τὰ προβαλλόμενα προσφάτως δικαιώματα διαφόρων κοινωνικῶν μειοψηφιῶν αἱ ὁποῖαι ὄχι μόνον ἐπιθυμοῦν νὰ νομιμοποιήσουν τὴν ἁμαρτίαν ἀλλὰ καὶ νὰ τὴν προβάλλουν εἰς τὴν πλειοψηφίαν ὡς ἐναλλακτικὸν τρόπον ζωῆς …

Ὁ Προφήτης Δαυῒδ διδάσκει καὶ κηρύττει τὴν ὑπέρβασιν τῶν κρίσεων τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον διὰ τῆς μετανοίας. Ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ εὐαγγελικοῦ καὶ τοῦ ἀποστολικοῦ λόγου ζητεῖ «καρδίαν καθαράν», ὄχι ἄρνησιν καὶ ἀμφισβήτησιν, ἡ ὁποία εἶναι ἁμαρτία «πρὸς θάνατον».

Ἀρνούμεθα οἱ ἄνθρωποι διαχρονικῶς τὸν Θεόν. Παραδείγματα πολλά. Διὸ καὶ ἅπαντες οἱ Ἅγιοι καὶ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ πολλῶν χριστιανῶν ἀντιμετώπισαν κρίσεις διωγμῶν, παθῶν, δοκιμασιῶν, πειρασμῶν, ἐπιβουλὰς ἐξ ἐθνῶν, ἐκ γένους, ἐκ τῶν «δυνάμεων τοῦ σκότους».

Ἣ ἔξοδος ὅμως ἐκ τῶν κρίσεων τούτων, αἱ ὁποῖαι εἶχον ὡς ἀποτέλεσμα τὴν παντοειδῆ ἐξαθλίωσιν τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος, συντελεῖται μόνον διὰ τῆς μετανοίας, τῆς κατανύξεως, τῆς διαπιστώσεως τοῦ ἀνθρώπου ποῖος ἐστι, ποῦ ὑπάγει, ποῖος ὁ προορισμός του.

Ὁ Προφητάναξ Δαυῒδ κρίνει καὶ ἐπικρίνει μόνον ἑαυτὸν καὶ μετανοεῖ: «ἐλέησόν με ὁ Θεὸς» ἐπαναλαμβάνει καὶ εὑρίσκει ἀνάπαυσιν καὶ ἀνακούφισιν καὶ ὑπερβαίνει, μὲ τὴν Χάριν τοῦ Θεοῦ, τὰς κρίσεις «τῶν ἐγκλημάτων» του, χορταίνει καὶ ἐμπιπλᾶ ἀγαθῶν τὴν «κενὴν καὶ πεινῶσαν» ψυχήν του καὶ εἰσέρχεται εἰς τὸν «νυμφῶνα» τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Ὅλον τὸ Ψαλτήριον εἶναι προσευχὴ μετανοίας καὶ ἐκζητήσεως τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ.

Ἐπιτραπήτω ὅμως ἡ ἀναφορὰ εἰς τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον καὶ εἰς χαρακτηριστικὰς περιπετείας ἐπιγνώσεως καὶ μετανοίας, ποὺ ἐπεσπάσαντο ἐν μιᾷ ροπῇ τὸ Ἔλεος τοῦ Θεοῦ «εἰς σωτηρίαν».

Ἤρκεσεν ἡ τοῦ Ληστοῦ μετάνοια νὰ συλλήσῃ τὸν παράδεισον. Ἡ κραυγή του «Μνήσθητί μου Κύριε ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ Σου» (Λουκ. κγ΄ 42), συνετέλεσεν εἰς τὴν εἴσοδόν του ἀμέσως εἰς τὸν παράδεισον, ἀπολαμβάνων διὰ τῆς μετανοίας τὴν κρίσιν καὶ τὴν δικαίωσιν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ.

Ὁ «ἀποδημήσας εἰς χώραν μακρὰν» Ἄσωτος τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, μαστιζόμενος ὑπὸ τῆς κρίσεως τῆς πείνης καὶ τῆς ἀπουσίας τῆς πατρικῆς στοργῆς, ὑπό μιᾶς ἄλλης κρίσεως συνειδότος «εἰς ἑαυτὸν ἐλθὼν», διηρωτήθη «πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι!» (Λουκ. ιε΄, 17-18). Τὸ «ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν Πατέρα» καὶ θὰ τοῦ ζητήσω «ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου», τὸν σώζει καὶ τὸν κρίνει εἰς σωτηρίαν.

«Ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα Γυνή», «μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν», ἥψατο ἐν μετανοίᾳ τοῦ κρασπέδου τῶν ἱματίων τοῦ Χριστοῦ καὶ «εὐχερῶς τὴν ἴασιν ἔλαβε».

Ἡ ἀναλώσασα ὅλον τὸν βίον, τὸν πλοῦτον της, εἰς ἰατροὺς διὰ νὰ εὕρῃ θεραπείαν ψυχῆς καὶ σώματος Αἱμορροοῦσα γυνὴ προσέπεσεν εἰς τοὺς ἀχράντους πόδας τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ: «Υἱὲ Δαυίδ, ἐλέησόν με» (Μάρκ. ι΄ 48) καὶ ἀμέσως «τὴν λύσιν τῶν ἁμαρτημάτων ἐκομίσατο».

Ὁ τελώνης Ζακχαῖος ἤθελεν ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν καὶ ἀνέβη, ἐκ τοῦ πόθου, εἰς τὴν «συκομορέαν». Ὁ καρδιογνώστης Κύριος τὸν καλεῖ «Ζακχαῖε σπεύσας κατάβηθι». Ἡ ἀνταπόκρισις τοῦ ἀρχιτελώνου ἄμεσος: «ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν» (Λουκ. ιθ΄ 8-9).

Ὁ «πορθῶν τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ» διώκτης Παῦλος, ἐν μιᾷ ροπῇ μετεβλήθη διὰ τῆς χάριτος τοῦ φωτὸς τοῦ Χριστοῦ εἰς ἀπόστολον Κυρίου καὶ κήρυκα τοῦ Εὐαγγελίου Του εἰς πάντα τὰ ἔθνη.

Τέλος, ὁ ἀρνηθεὶς τὸν Κύριον κατὰ τὴν ὥραν τῆς ἀγωνίας Του Ἀπόστολος Πέτρος, συναισθανθεὶς τὸ ἁμάρτημά του, «ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσε πικρῶς» (Ματθ. κς΄ 75 καὶ Λουκ. κβ΄ 62), καὶ ἐκλήθη πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος, τιμηθεὶς μόνος ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ διὰ θείας ἐρωτήσεως «ἐὰν Τὸν ἀγαπᾶ πλεῖον τούτων», τῶν λοιπῶν ἀποστόλων, διὰ νὰ ὁμολογήσῃ ἐκστατικός: «Κύριε, σὺ πάντα οἶδας, σὺ γινώσκεις ὅτι φιλῶ σε» (Ἰωάν. κα΄ 17). Νὰ κριθῇ δὲ ἐν τέλει μὲ τὴν ἐντολὴν τοῦ Χριστοῦ: «Σὺ εἶ Πέτρος καὶ ἐπὶ ταύτην τὴν πέτραν οἰκοδομήσω μου τὴν Ἐκκλησίαν» (Ματθ. ις΄ 18).

Σεβασμιώτατε,

Τὰ ἀνωτέρω εἶναι ὡρισμένα παραδείγματα διακρίσεως τῆς κρίσεως τῆς συνειδήσεως, καὶ τῆς τοῦ Θεοῦ κρίσεως. Παραδείγματα θείας κρίσεως κατόπιν ἀληθοῦς μετανοίας, ἡ ὁποία εἶναι «ἐπάνοδος τῆς ἀρετῆς» διὰ τοῦ «εἰδέναι τὸ μέγεθος τῶν ἡμαρτημένων». «Ἡ μετάνοια» ὡς ἀληθῶς εἶναι κρίσις τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία μεταστρέφει τὴν κρίσιν τοῦ Θεοῦ εἰς ἄφεσιν «ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον», διότι «ἐπὶ γῆς τελεῖται καὶ τὰ ἐν οὐρανοῖς ἀναστρέφει» (Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, P.G. 64, 424-433).

Ἡ μετάνοια δὲν δύναται, λοιπόν, νὰ εἶναι ἀληθὴς ἄνευ συναισθήσεως τῆς ἁμαρτίας, τοῦ σφάλματος˙ δὲν εἶναι εἰλικρινὴς ἄνευ τοῦ αὐτοελέγχου μας ὑπὸ τὸ φῶς τῶν προσταγμάτων τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου Του. «Ἰδού, λοιπόν, δι᾿ ὅλους μας καιρὸς εὐπρόσδεκτος», ἡ παροῦσα περίοδος τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, «ἰδοὺ ἡμέρα σωτηρίας».

«Οὐ κολασθησόμεθα ἐν τῷ μέλλοντι, ὅτι ἡμάρτομεν, οὐδὲ κατακριθησόμεθα τούτου χάριν, τρεπτῆς καὶ ἀλλοιωτῆς λαχόντες φύσεως˙ ἀλλ᾿ ὅτι ἁμαρτήσαντες, οὐ μετενοήσαμεν» διακηρύττει ὁ Ὅσιος Θεόγνωστος (Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν, ὑπὸ Μακαρίου Νοταρᾶ καὶ Νικοδήμου Ἁγιορείτου, ἐκδ. Ἀστέρος, Ἀθῆναι 1957, τόμ. Β΄, σελ. 264). Δηλαδὴ δὲν θὰ κριθῶμεν, διότι ἡμαρτήσαμεν, ἀλλ᾿ ἐπειδὴ δὲν μετενοήσαμεν διὰ τὰς πράξεις μας, διὰ τὰ ἡμαρτημένα, «τὰ ἐν γνώσει, τὰ ἐν ἀγνοίᾳ, ἐν λόγοις, ἐν ἔργοις, ἐν ἐνθυμήμασι ἢ διανοήμασι καὶ ἐπιδητηδεύμασι καὶ πάσαις ἡμῶν ταῖς αἰσθήσεσι».

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, διὰ τῆς φωνῆς τοῦ Προφήτου Δαυῒδ καὶ τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου: «οὐκ εὐδοκεῖ ἐπ᾿ ἀπωλείᾳ ἀνθρώπων, ἀλλὰ θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν». Οὐδένα κρίνει, οὐδένα κατακρίνει. Μόνον καλεῖ καὶ προσκαλεῖ εἰς μετάνοιαν, εἰς πένθος, εἰς συντριβὴν καρδίας. Ἐργάζεται ἐντὸς τῆς κοινωνίας μετ᾿ ἀγάπης ἀνυποκρίτου καὶ στοργῆς Μητρὸς πραγματικῆς πρὸς τὸν πεπλανημένον καὶ πεπτωκότα ἄνθρωπον διὰ νὰ ἑλκύσῃ ὅλους πρὸς τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας εἶναι ἀγάπη καὶ ἀνοίγει κεκλεισμένας καρδίας διὰ τοῦ κηρύγματος καὶ τῆς διδασκαλίας καὶ διὰ τοῦ παραδείγματός της. Ὡς ἀγάπη ὁδηγεῖ διὰ τῆς μετανοίας εἰς σωτηρίαν.

Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, κατὰ τὸν τρόπον καὶ τὸν τύπον τοῦ Κυρίου της, «τὸ ἀπολωλὸς ζητεῖ καὶ τὸ πλανώμενον ἐπιστρέφει καὶ τὸ συντετριμμένον καταδεῖ καὶ τὸ ἐκλεῖπον ἐνισχύει καὶ τὸ ἰσχυρὸν φυλάσσει καὶ βόσκει αὐτὰ μετὰ κρίματος» (πρβλ. Ἰεζ. 34, 16). Ὁ στόχος τῶν ἐπεμβάσεων τοῦ Θεοῦ ἐντὸς τῆς ἀνθρωπίνης ἱστορίας δὲν εἶναι ἡ ἠθικὴ διόρθωσις μεμονωμένων ἀνθρώπων, ἀλλὰ πρωτίστως ἡ σωτηρία ὅλων. Ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον διὰ νὰ καλέσῃ τοὺς δικαίους, ἀλλὰ τοὺς ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν. Ἐξῆλθεν ὁ Ἴδιος -καὶ ἐξέρχεται- πρὸς ἡμᾶς καὶ μᾶς ἀναζητεῖ. Εἰσέρχεται εἰς τὰς οἰκίας μας, συντρώγει καὶ ἐγίνετο -καὶ γίνεται «τελωνῶν φίλος καὶ ἁμαρτωλῶν», ἀποκαλύπτων Ἑαυτὸν «ἐν τῇ κλάσει τοῦ Ἄρτου», διὰ τῆς μεταλήψεως τοῦ παναγίου Σώματος καὶ τοῦ τιμίου Αἵματός Του «τοῦ ἐκχυθέντος διὰ τὴν τοῦ κόσμου ζωὴν καὶ σωτηρίαν».

Δεικνύει πρὸς ὅλους ἀγάπην καὶ μόνον ἀγάπην καὶ κατανοεῖ τὸν ἀνθρώπινον πόνον. Ἐγγίζει τὸν πόνον μας καὶ τὸν θεραπεύει διὰ τῆς μετανοίας. Τὴν εἰλικρινῆ μετάνοιαν, τὴν ὁποίαν ἐβίωσε καὶ κηρύττει ὁ Προφήτης Δαυῒδ ὡς «κρίσιν» συνειδήσεως, ἀκολουθεῖ ἡ κάθαρσις τῆς καρδίας, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τὴν δωρεὰν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δηλαδὴ τὴν κρίσιν τοῦ Θεοῦ: «Ἀπὸ μὲν μετανοίας ἔκπλυσις τοῦ μολυσμοῦ τῶν αἰσχρῶν γίνεται πράξεων, μετὰ δὲ ταύτην, μετοχὴ Πνεύματος Ἁγίου», διακηρύττει ὁ οὐράνιος προστάτης σας, Σεβασμιώτατε, Συμεὼν ὁ νέος Θεολόγος (Κεφάλαια θεολογικά, Sources Chretiennes, 51, σ. 93). Ἡ μετοχὴ αὐτὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δωροφορεῖται πρὸς τὸν ἄνθρωπον κατὰ τὴν πίστιν, τὴν διάθεσιν καὶ πρὸ παντὸς μὲ τὴν ταπείνωσιν, μὲ τὴν συγκατάβασιν πρὸς τὸν πάσχοντα καὶ ἁμαρτήσαντα, ἡ ὁποία συγκατάβασις πρὸς τὸν πεπτωκότα μόνη ἐπισπᾶται τὴν Χάριν καὶ τὸ Ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

Διερωτᾶται ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος: «Τί δέ ἐστι συγκατάβασις;» τί ἐστι μετάνοια; τί ἐστι κρίσις;. Καὶ δίδει ὁ ἴδιος τὴν ἀπάντησιν: «Ὅταν μὴ ὡς ἔστιν ὁ Θεὸς φαίνηται, ἀλλ᾿ ὡς ὁ δυνάμενος αὐτὸν θεωρεῖν οἷος τε ἐστιν, οὕτως ἑαυτὸν δεικνύῃ, ἐπιμετρῶν τῇ τῶν ὁρώντων ἀσθενείᾳ τῆς ὄψεως τὴν ἐπίδειξιν» (Περὶ ἀκαταλήπτου Γ΄, P.G. 48, 722).

Δηλαδή, ἡ μετάνοια χρειάζεται προϋποθέσεις διὰ νὰ ἀναπτυχθῇ. Μία προϋπόθεσις, ἡ ἡσυχία τοῦ νοός: «Ὦ ἡσυχία, μετανοίας πρόξενος˙ ὦ ἡσυχία, ἡ δεικνύουσα τῷ ἀνθρώπῳ τὰ ἁμαρτήματα αὐτοῦ˙ ὦ ἡσυχία, ἡ εἰς εἰρηνικὴν κατάστασιν φέρουσα τὸν ἄνθρωπον˙ ὦ ἡσυχία, σχολὴ προσευχῆς καὶ μελέτης˙ ὦ ἡσυχία, εὐφροσύνη ψυχῆς καὶ καρδίας˙ ὦ ἡσυχία, χωρίον Χριστοῦ καρποφοροῦν καρποὺς ἀγαθούς» (Τὸ Μέγα Γεροντικόν, τόμ. Α΄, κεφ. Ε΄, ἔκδ. Ἱ. Ἡσυχαστηρίου «Τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου», Πανόραμα Θεσσαλονίκης 1994, σ. 298-300).

Δὲν εἶναι δυνατόν, δηλαδή, νὰ ἔλθῃ κάποιος εἰς μετάνοιαν ἄνευ ἡσυχίας τοῦ νοός, τῆς ἀνόδου τοῦ νοὸς πρὸς τὰ ἅνω, ἀκόμη καὶ ἐντὸς τῶν βιοτικῶν μεριμνῶν, τῶν οἰκογενειακῶν εὐθυνῶν καὶ λοιπῶν ἀναγκῶν μας. Ἔχομεν πάντοτε ἀνάγκην περισυλλογῆς καθ᾿  ἑσπέραν, ἡσυχίας καὶ μεσσιανικῆς προσευχῆς: «Κύριε, ποίησον μεθ᾿ ἡμῶν σημεῖον εἰς ἀγαθὸν καὶ ἰδέτωσαν οἱ μισοῦντες ἡμᾶς καὶ αἰσχυνθήτωσαν, ὅτι σύ, Κύριε, ἐβοήθησας ἡμᾶς» (πρβλ. Ψαλμ. 85, 17).

Προϋπόθεσις τῆς μετανοίας εἶναι, ἐπίσης ἡ ταπείνωσις: Ἀνεφέρθην ἀνωτέρω εἰς τὸν τελώνην τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος δέχεται τὴν ταπείνωσιν, εἰς μίαν κόγχην τοῦ Ναοῦ, τοῦ τελώνου: «Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» καὶ ὄχι τὴν προσευχὴν τοῦ ὑπερηφάνου φαρισαίου, τοῦ γεγονυία τῇ φωνῇ κραυγάζοντος: «Οὐκ εἰμὶ ὡς λοιποί, οὐδὲ ὡς ὁ τελώνης οὗτος» (πρβλ. Λουκ. ιη΄ 11-12). Ἡ ταπείνωσις πληρώνει τὴν καρδίαν μὲ τὴν γλυκύτητα τῆς θείας παρηγορίας, διότι δὲν κρίνει ἀνθρωπίνως, ἀλλὰ ζητεῖ τὴν κρίσιν τοῦ Θεοῦ.

Τέλος, προϋπόθεσις τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας εἶναι ἡ μὴ ἐμμονὴ εἰς τὴν ἔχθραν πρὸς τὸ πλησίον, εἰς τὴν ἀδικίαν, εἰς τὰ πάθη: «ἀγαπητοί, ἐὰν ἡ καρδία ἡμῶν μὴ καταγινώσκῃ ἡμῶν, παρρησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ὃ ἐὰν αἰτῶμεν λαμβάνομεν παρ᾿ αὐτοῦ, ὅτι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηροῦμεν καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον αὐτοῦ ποιοῦμεν»,διακηρύττει Ἰωάννης ὁ Θεολόγος ἀπὸ τῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἐφέσου, τῆς Ὀρθοδόξου μας Ἐκκλησίας(Α΄ Ἰωάν. 3, 21-22). Μόνον ὅταν συμφιλιωθῶμεν πρὸς πάντας ἀνθρώπους καὶ ἔχομεν εἰρήνην μετὰ πάντων, ἐὰν ἀγαπῶμεν ὅλους ἀνεξαιρέτως ὅπως τοὺς ἑαυτούς μας, τότε μόνον ἔχομεν ἥρεμον τὴν «οἰκείαν συνείδησιν, ἧς οὐδὲν βιαιότερον ἐν κόσμῳ», ὡς διακηρύττει ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν σωτηριώδη ταύτην περίοδον Ἀνδρέας ὁ Κρήτης. Τότε μόνον ἔχομεν παρρησίαν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ ὅ,τι ζητοῦμεν τὸ ἀπολαμβάνομεν.

Ἡ περίπτωσις τοῦ μνησικάκου ἱερέως Σαπρικίου, ὁ ὁποῖος δὲν συνεχώρησε τὸν μάρτυρα Νικηφόρον, ἀποδεικνύει ὅτι, ὅταν μνησικακῶμεν ὁ Θεὸς δὲν δέχεται οὔτε τὰς προσευχάς μας, οὔτε καὶ αὐτὸ τὸ μαρτύριον. Ὁ Σαπρίκιος μὴ τηρήσας τὴν εὐαγγελικὴν ἐντολὴν τῆς ἀγάπης, ἀπώλεσε τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Ἀντιθέτως, ἡ ἀγάπη τοῦ Ὁσίου Νικηφόρου εἶχεν ὡς ἀποτέλεσμα τὴν ἀπόλαυσιν τιμῆς (Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, Προσφορὰ στὸν σύγχρονο μοναχισμό, τ. Γ΄, ἔκδ. Ι. Μ. Νικοπόλεως).

Πατέρες καὶ ἀδελφοί,

Ὁ Προφήτης Δαυῒδ μὲ τὸ Ψαλτήριόν του μᾶς ὑποδεικνύει, ὅτι ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ καταξίωσις τῆς ζωῆς καὶ ἐν τέλει ἡ σωτηρία. Ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ Εὐαγγελίου Του καὶ διὰ τοῦ Ἀποστολικοῦ λόγου κηρύττει τὴν ἀγάπην, ἡ ὁποία μόνη ἐπισπᾷ τὴν χάριν τῆς μετανοίας καὶ τὴν ἀποκάλυψιν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν κριμάτων Του.

Δαυῒδ ὁ πονεμένος βασιλεὺς ὑποδεικνύει τὴν ὁδόν. Ὁ Χριστὸς καὶ οἱ Ἀπόστολοί Του τὴν ἐπισφραγίζουν, οἱ Μάρτυρες, οἱ Ποιμένες καὶ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας τὴν ὁμολογοῦν ὡς τὴν μοναδικὴν πορείαν πρὸς τὸ ποθητὸν τέρμα, εἰς τὸ ὁποῖον μᾶς καλεῖ Συμεὼν ὁ Θεολόγος προσευχόμενος πρὸς τὸν Κύριον: «Δός μοι παρρησίαν λέγειν, ἃ βεβούλευμαι Χριστέ μου, μᾶλλον δὲ καὶ δίδαξόν με τί με δεῖ ποιεῖν καὶ λέγειν», μὴ κρίνειν καὶ κατακρίνειν δηλαδή, ἀλλὰ προσέρχεσθαι «ἐκ καρδίας» πρὸς Αὐτὸν καὶ ἐμπιστεύεσθαι εἰς τὴν μόνην δικαίαν κρίσιν Του.

Τὴν προσευχήν μας καὶ τὴν ἐν μετανοίᾳ ἐξαγόρευσιν τῶν «κρυφίων τῆς καρδίας μας» τῷ μόνῳ Κριτῇ μας, «τὸν βλέποντα τὴν ταπείνωσιν καὶ τὴν θλίψιν μας» καὶ τὴν ἀδυναμίαν τῆς φύσεως καὶ τὴν ἀδυναμίαν τῆς σαρκός μας, ἐπισφραγίζει ἱκετευτικῶς, κατὰ τὴν διανυομένην κριτικὴν καὶ ἐπικριτικὴν πορείαν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεώς μας καὶ τοῦ εὐλογημένου Γένους μας ἰδιαιτέρως, τοῦ καθενός μας καὶ τῆς καθεμιᾶς προσωπικῶς, ὁ νέος Δαυΐδ -ὡς ἀπεκλήθη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου- Ἀνδρέας ὁ τῆς Κρήτης πανσεβάσμιος Ποιμήν: «Μὴ εἰσέλθῃς, Κύριε, μετ᾿ ἐμοῦ, ἐν κρίσει, φέρων μου τὰ πρακτέα, λόγους ἐκζητῶν καὶ εὐθυνῶν ὁρμάς, ἀλλ᾿ ἐν οἰκτιρμοῖς σου παρορῶν μου τὰ δεινά, σῶσον με Παντοδύναμε», βλέπων ἡμᾶς κοπιῶντας καὶ πεφορτισμένους καὶ «δακρύοντας» διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν. Ἀξίωσον ἡμᾶς ἐν κατανύξει προσκυνῆσαι τὰ σεπτά Σου πάθη καὶ τὸν Σταυρόν Σου, Κύριε. Δεῖξον ἡμῖν ὑποδέξασθαι «ψυχαῖς καθαραῖς καὶ ἀρρυπώτοις χείλεσι» καὶ προσκυνήσαι καὶ τὴν ἁγίαν Σου ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασιν. Ἀμήν.